Drukuj
Kategoria: historia sw fasoli
Odsłony: 2516

altaltWszystko wskazuje na to, że już za klika tygodni fasola "Piękny Jaś" z doliny Dunajca stanie się produktem prawnie chronionym na terenie Unii Europejskiej. W sierpniu spodziewany jest wpis do unijnego rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych "fasoli Piękny Jaś z doliny Dunajca"/"fasoli z doliny Dunajca". Tym samym nasza fasola dołączy do 30 polskich produktów prawnie chronionych na rynku Unii Europejskiej. Przypomnieć w tym miejscu należy, że choć kariera naddunajeckiej fasoli rozpoczęła się wieki temu, to promocja tego regionalnego produktu zaczyna się od 2000 roku, od organizacji I Święta fasoli w Zakliczynie. W 2006 roku fasola zostaje wpisana do rejestru produktów tradycyjnych Małopolski, w 2008 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przesyła wniosek do Komisji Europejskiej złożony w imieniu Spółdzielni "Dolina Dunajca" przez śp. Jerzego Książka z Zawady Lanckorońskiej dnia 7 lipca 2008 roku o objęcie "Pięknego Jasia" ochroną na rynku europejskim.

altWe wniosku liczącym 40 stron znajdziemy popracie Regionalnego Centrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego w Zakliczynie, cyt.: "Mając na uwadze troskę i dobro regionu zarejestrowanie nazwy „fasola „Piękny Jaś” z Doliny Dunajca” lub „fasola z Doliny Dunajca” jako Chronionej Nazwy Pochodzenia popiera również Regionalne Centrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego w Zakliczynie traktując to jako niezbędny element zapewniający promocję regionu. Centrum jako instytucja wspierająca upowszechnianie kultury, historii i dziedzictwa kulturowego od 10 lat zajmuje się organizacją „Święta Fasoli”. Plantacje fasoli wpisały się bowiem na stałe w krajobraz gminy Zakliczyn, a potrawy z jej udziałem stanowią najważniejszy element regionalnej kuchni. „Święto Fasoli” to festiwal fasoli zwany inaczej „Świętem Pięknego Jaśka” połączony z targami, odbywający się w gminie Zakliczyn nad Dunajcem. Co roku odbywa się tu prawdziwa uczta dla podniebienia organizowana przez Regionalne Centrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego przy wsparciu samorządu gminnego, powiatowego oraz Małopolskiej Izby Rolniczej. Na płycie zakliczyńskiego rynku swoje stoiska mają producenci fasoli, którzy przygotowują regionalne potrawy z fasoli, oraz twórcy ludowi. Targom towarzyszą występy zespołów ludowych oraz seminaria poświęcone uprawie fasoli. Impreza ma charakter festynu na wolnym powietrzu i gromadzi nie tylko mieszkańców Zakliczyna i okolicznych gmin, ale również gości z zagranicy.  W tym roku Regionalne altCentrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego oraz Lokalna Grupa Działania „Biały Dunajec” zorganizowała VIII już edycję tego Święta, które z roku na rok zyskuje coraz większą popularność i renomę. Impreza trwała 3 dni (7-9 września 2007) i towarzyszyło jej ustanawianie rekordu w ilości ugotowanej i wydanej potrawy „gulasz fasolowy z Zakliczyna ” – ugotowano około 12 tys.porcji gulaszu fasolowego -„gremialny udział turystów i mieszkańców którzy nie bacząc na kapryśną pogodę tłumnie pojawili się na Rynku w Zakliczynie, by uczestniczyć w tegorocznym fasolowym święcie świadczy o randze i renomie tego święta”, „Do ogromnego kotła z gulaszem fasolowym wlało się sporo deszczówki, ale specyficzny smak potrawy (wszak za zupełną darmochę!), przygotowanej przez Krzysztofa Górskiego - szefa Teatru Kulinarnego, a uwiecznionej w Księdze Polskich Rekordów Osobliwości, zrekompensował z powodzeniem bogaty program imprezy”. Zakliczyńskie – i nie tylko zakliczyńskie „fasolowe zagłębie”podczas dorocznego święta udowodniło jednak również, że z fasoli można przyrządzić nie tylko gulasz fasolowy ale nawet najbardziej wymyślną potrawę." Jerzy Książek - jeden z pomysłodawców fasolowego święta i niestrudzony propagator "Pięknego Jasia", założyciel Spółdzielni "Dolina Dunajca", działacz samorządu rolniczego zmarł po ciężkiej chorobie przed ubiegłorocznym 11. Świętem fasoli. Teraz przed 12. Świętem fasoli "Piękny Jaś" zostanie wpisany przez Komisję Europejską do Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych oraz Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Przed czym "Piękny Jaś z doliny Dunajca będzie chroniony ? Zasady są jasno sprecyzowane. Będzie  chroniony przed:
a/ wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie nazwy narusza prestiż chronionej nazwy;
b/ każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub towarzyszy jej wyrażenie „w stylu”, „rodzaju”, „przy użyciu metody”, „tak jak produkowane w”, „imitacja” lub „podobne”;
c/wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia;
d/wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.
Do tej pory na rynku Unijnym chronionych jest 28 produktów, są to:
1. Bryndza podhalańska
2.Oscypek
3.Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich
4.Półtorak
5.Dwójniak
6.Trójniak
7.Czwórniak
8.Rogal świętomarciński
9.Wielkopolski ser smażony
10.Andruty kaliskie
11.Olej rydzowy
12.Pierekaczewnik
13.Truskawka kaszubska
14.Redykołka
15.Wiśnia nadwiślanka
16.Fasola korczyńska
17.Miód kurpiowski
18.Podkarpacki miód spadziowy
19.Suska sechlońska
20.Kiełbasa lisiecka
21.Obwarzanek krakowski
22.Śliwka szydłowska
23.Jabłka łąckie
24.Chleb prądnicki
25.Kiełbasa jałowcowa
26.Kiełbasa myśliwska
27.Karp zatorski
28.Miód drahimski

29. Fasola "Piękny Jaś" z doliny Dunajca/fasola z doliny Dunajca  (sierpień 2011)

I jeszcze na zakończenie ciekawostka. Grupa producentów fasoli i mieszkańcy gmin naddunajeckich mogą poszczycić się nawet „Fasolowym Hymnem”, śpiewanym na melodię: „Zasiali górale”, którego autorką jest Krystyna Janecka. Oto słowa fasolowego hymnu, który - mam taką nadzieję - zaśpiewa podczas 12. Święta fasoli Chór Zakliczyńskiego Klubu Seniora:  

„Zasiali fasolę w Dolinie
Gdzie piękny Dunajec z gór płynie.
Potem ją na tyczki puszczają,
Tak „Pięknego Jasia” kochają”

Refren:
Pracowite gospodynie tutaj są
I przewagę nad innymi mają tą,
że z fasoli przygotują potraw sto,
Nawet swojską naleweczkę –spróbuj ją.

Lezie Jaś po tyczce wysoko,
Kwitną białe pola szeroko
Robią się z poletek połacie
Oj będą Ci ludzie bogaci.

Zbierają rolnicy fasolę,
Będą ją młócili w stodole
I po 3 Euro sprzedadzą,
A na wiosnę znowu posadzą.