W poprzednim odcinkuprezentowania Strategii Gminy Zakliczynna lata 2014 – 2020 omówiłem dwa pierwsze cele operacyjne drugiego obszaru strategicznego. Przypomnę, że były to: Ochrona przestrzeni i dziedzictwa kulturowego oraz Rozwój turystyki i usług czasu wolnego. W dzisiejszym odcinku proponuję zapoznanie się z dwoma kolejnymi celami operacyjnymi, co do zapisu których jako, jakby nie było specjalista, nieco się poprzyczepiam. Te cele operacyjne to: Rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej oraz Wzmocnienie promocji dziedzictwa lokalnego i regionalnego oraz zwiększenie popytu na turystykę, kulturę i rekreację. Przypomnę, że drugi obszar strategiczny nosi nazwę Dziedzictwo, turystyka, rekreacja i oferta czasu wolnego.
W strategii mamy zapis mówiący o tym, że, cyt: „…Jednym z priorytetów Gminy Zakliczyn w perspektywie 2020 roku jest rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej, skierowanej zarówno do mieszkańców, jak i turystów odwiedzający gminę….” Trzeba przyznać obiektywnie, że brzmi ten zapis zachęcająco, zatem przejdźmy do analizy szczegółowej celu operacyjnego oznaczonego jako cel operacyjny II.3 Rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej.
Oferta kulturalno-rozrywkowa dla mieszkańców i gości gminy budowana będzie wokół imprez o charakterze ponadlokalnym – strategia wymienia tutaj Święta Fasoli – oraz we współpracy z zewnętrznymi organizatorami imprez kulturalnych i sportowych. Historia, bogactwo tradycji, folkloru Gminy Zakliczyn zobowiązuje władze, ale i każdego mieszkańca do ochrony i pielęgnowania lokalnych i regionalnych wartości kulturowych. Wyzwaniem pozostaje aktywizacja oraz edukacja obywatelska i kulturalna, w szczególności dzieci i młodzieży, jak również upowszechnianie kultury fizycznej, co pozwoli na ich wszechstronny rozwój oraz podniesienie potencjału intelektualnego i społecznego. Nie jest to jakiś szczególnie odkrywczy zapis, ale przecież być nie musi, bo na tym polega sens konstruowania i realizacji oferty kulturalnej. Intrygujące, a nawet inspirujące jest zdanie, które odnosi się do Biblioteki, cyt: „…Zmiany, które zachodzą w społeczeństwie, skłaniają do inwestowania i przekształcania bibliotek w centra dostępu do szerokiego wachlarza usług….” Ten zapis ma odniesienie w kluczowych działaniach przewidzianych do realizacji w tym celu operacyjnym, a kluczowe działania są następujące:
Organizacja imprez o charakterze ponadlokalnym, bazujących na tradycji i specyfice gminy (Święto Fasoli, Dożynki, Turniej Sołectw), a także wspieranie i kontynuacja inicjatyw lokalnych, wydarzeń kulturalnych i imprez sportowych organizowanych przez jednostki zewnętrzne (Złota Klamra, Czas na Straż, spartakiady). Trochę „poniosło” redagującego ten punkt, bo o ile bez dwóch zdań charakter ponadlokalny ma Święto fasoli, to już dożynki czy inne lokalne (choć z pewnością bardzo interesujące) wydarzenia, nie. Jednostkami realizującymi to zadanie są Zakliczyńskie Centrum Kultury i inni organizatorzy imprez, monitorować realizację będzie Urząd Miejski w Zakliczynie a partnerami w realizacji są: instytucje kultury, organizacje pozarządowe, LGD Dunajec-Biała, sponsorzy, podmioty gospodarcze, sołtysi.
Wspieranie i rozwój inicjatyw społeczno-kulturalnych służących integracji mieszkańców gminy (m.in. miejscowości tematyczne, integracyjne ośrodki wsparcia – kluby samopomocy). Jednostką realizującą to zadanie jest Urząd Miejski w Zakliczynie, monitorować realizację będzie Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn a partnerami w realizacji są Zakliczyńskie Centrum Kultury, Gminna Biblioteka Publiczna, szkoły gminne, sołtysi, organizacje pozarządowe.
Wspieranie rozwoju i działalności Zespołu Folklorystycznego „Gwoździec” i Strażackiej Orkiestry Dętej „Filipowice”. Jednostką realizującą to zadanie jest Zakliczyńskie Centrum Kultury, monitorować realizację będzie Urząd Miejski w Zakliczynie, a partnerami w realizacji są: organizacje pozarządowe, LGD Dunajec-Biała, sponsorzy, podmioty gospodarcze, sołtysi. Zarówno „Gwoździec” jak i „Orkiestra” są finansowane przez ZCK i wspomagane finansowo oraz organizacyjnie przez oddziały Stowarzyszenia „Klucz” i w pewnym sensie jednostki miejscowe OSP, również pomocni bywają sponsorzy. Nijak nie mogę pojąć w jaki sposób sołtysi w liczbie 23 mają być partnerami w realizacji zadania ?
Przekształcenie biblioteki gminnej wraz z filiami w nowoczesne centra dostępu do wiedzy, kultury oraz ośrodki życia społecznego. Podniesienie czytelnictwa wśród mieszkańców poprzez promocję książki i zapewnienie nowości wydawniczych. Zapis bardzo ambitny, bardzo wartościowy i społecznie oczekiwany. Jednostką realizującą to zadanie jest – co się rozumie - Gminna Biblioteka Publiczna, monitorować ma Urząd Miejski w Zakliczynie, a partnerami są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, sponsorzy, organizacje pozarządowe.
Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej na terenie gminy. Głównie zapis dotyczy budowy boisk wielofunkcyjnych i placów zabaw. Jednostką realizującą to zadanie jest Urząd Miejski w Zakliczynie, monitoruje Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn – czyli jest jak być powinno. Partnerami są; Zakliczyńskie Centrum Kultury, Gminna Biblioteka Publiczna, szkoły gminne, sołtysi, organizacje pozarządowe. Brakuje mi tutaj konkretnego zapisu w partnerstwie, a mianowicie kluby sportowe, które co prawda należą do grupy oznaczonej jako organizacje pozarządowe, ale powinny być (kluby sportowe) w realizacji tego kluczowego zadania, moim zdaniem, bardziej docenione jako partnerzy.
Wykorzystanie zaplecza sportowego na terenie gminy (hale sportowe, Orliki, boiska sportowe) do pobudzenia aktywności sportowej uczniów. Rozwój sekcji sportowych i wyszukiwanie młodych talentów. Za realizację zadania odpowiada Gminny Organizator Sportu, monitorować będą Urząd Miejski w Zakliczynie oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Partnerami są; kluby sportowe (no właśnie – brakło ich w punkcie wyżej) , dyrektorzy szkół, Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli, organizacje pozarządowe.
To tyle w tym działaniu operacyjnym bowiem Mierniki realizacji zadań są proste; liczba uczestników imprez o charakterze ponadlokalnym, bazujących na tradycji i specyfice gminy, suma środków publicznych przeznaczonych na stworzenie bazy infrastrukturalnej dla usług kulturalnych i rekreacyjno – sportowych oraz czytelnicy bibliotek publicznych w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców. Danych dostarczy GUS oraz statystyka gminna.
Wzmocnienie promocji dziedzictwa lokalnego i regionalnego oraz zwiększenie popytu na turystykę, kulturę i rekreację to ostatni cel operacyjny w tym obszarze strategicznym. Skuteczność wykorzystania naturalnego i kulturowego potencjału Gminy Zakliczyn, znajdująca odzwierciedlenie w poziomie popytu na turystykę i rekreację, zależeć będzie w głównej mierze od stworzenia sprawnego i profesjonalnego systemu promocji gminy, kształtującego wizerunek gminy jako miejsca oferującego bogatą i różnorodną ofertą spędzania czasu wolnego. Z zapisem się zgadzam nie tylko w 100, ale nawet w 1000%. Blisko 200 lat temu Jefferson mówił że informacja jest walutą demokracji , a od jakiegoś czasu mówi się że informacja jest towarem , a dobra informacja warta jest fortunę. System promocji to nie tylko informacja, to szereg przemyślanych i wzajemnie się uzupełniających instrumentów marketingowych w warstwie merytorycznej i organizacyjnych w warstwie komunikacyjnej na przykład. Zobaczmy zatem jakie w strategii zakliczyńskiej zapisano kluczowe działania w tej sferze:
Wspieranie i współpraca w organizacji wydarzeń kulturalnych i muzycznych w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Promocja Lusławic jako ważnego miejsca na mapie wydarzeń kulturalnych regionu i Polski. To zadanie leży w gestii Urzędu Miejskiego w Zakliczynie, a monitorować ma je Zakliczyńskie Centrum Kultury. Partnerami zadania są: Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, sponsorzy, podmioty gospodarcze. Myślę, że w ECMKP czytający ten zapis lekko się uśmiechają, bo dyskretnie zauważając redagujący zapis zupełnie pomieszał tutaj rolę tego kto ma co robić, komu, kto, jak pomagać i kto, kogo wspierać. Powiedzmy, że jestem w błędzie, choć nie mam przekonania jakoś do tej mojej ryzykownej tezy (że jestem w błędzie).
Współpraca z mediami lokalnymi i regionalnymi w zakresie promocji czasu wolnego, markowych produktów turystycznych i wydarzeń kulturalnych. Jednostką realizującą jest Zakliczyńskie Centrum Kultury, monitorować ma Urząd Miejski w Zakliczynie, a partnerami ZCK mają być LGD Dunajec-Biała, organizacje pozarządowe, media lokalne i regionalne, organizacje turystyczne. Tak to jest w praktyce u nas, ale niekoniecznie jest to najlepszy z możliwych modeli. Wiele urzędów gminnych dysponuje już wydziałami promocji gminy (np. nasz sąsiad Wojnicz) i poprzez te specjalistyczne komórki realizuje te działania kluczowe. Z mojej praktyki wynika, że ważne jest, aby działania w tym zakresie były działaniami spójnymi i długofalowymi, a nie akcyjnymi i doraźnymi.
Rozwój informacji i wizualizacji turystycznej. Realizatorami zadania mają być; Urząd Miejski w Zakliczynie i Zakliczyńskie Centrum Kultury. Partnerami; LGD Dunajec-Biała, organizacje pozarządowe, instytucje kultury, właściciele i zarządcy zabytków, Małopolska Organizacja Turystyczna, PTTK, media lokalne i regionalne. Monitorować ma Zakliczyńskie Centrum Kultury. Ten z kolei zapis jest prawidłowy i widać , że wynika z mądrych przemyśleń. Tu wszystko jest we właściwej kolejności i we właściwym zestawie.
Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu podnoszenie społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego – zarówno zabytków, jak i obiektów kultury współczesnej. Za to odpowiadają wg strategii instytucje kultury, placówki oświatowe, organizacje pozarządowe, a pomagać mają im Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz LGD Dunajec-Biała. Monitoringiem zaś ma się zająć Zakliczyńskie Centrum Kultury.
Zwiększanie poziomu społecznego uczestnictwa w kulturze oraz aktywnych formach spędzania czasu wolnego poprzez promocję i zapewnienie dostępu do oferty turystycznej i wydarzeń kulturalnych. Jednostką realizującą jest Zakliczyńskie Centrum Kultury, monitorować ma Urząd Miejski w Zakliczynie, a partnerami mają być organizacje pozarządowe, placówki oświatowe, kluby sportowe, Gminna Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, LGD Dunajec-Biała.
Wszystkie zadania kluczowe mają horyzont czasowy do 20120 roku. Mierniki realizacji zadań to; liczba kampanii społecznych działań mających na celu podnoszenie społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, Liczba publikacji i komunikatów/informacji medialnych dotyczących oferty kulturalnej i rekreacyjno-wypoczynkowej gminy, liczba uczestników imprez organizowanych przez gminę: domy, ośrodki kultury, kluby i świetlice w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców. Danych na ten temat dostarczy GUS oraz statystyka gminna.
W ten sposób zakończyłem omawianie drugiego obszar strategicznego Dziedzictwo, turystyka, rekreacja i oferta czasu wolnego. Nie ulega wątpliwości, że wiodącą rolę w realizacji tego obszaru odgrywa i ma odgrywać Zakliczyńskie Centrum Kultury. To z jednej strony cieszy, ale z drugiej nieco mniej. Bezdyskusyjnym jest fakt że takie sprawy jak; wspieranie i rozwój inicjatyw społeczno-kulturalnych służących integracji mieszkańców gminy, wspieranie rozwoju i działalności Zespołu Folklorystycznego „Gwoździec” i Strażackiej Orkiestry Dętej „Filipowice”, dbałość i promocja dziedzictwa kulturowego, to są zadania i wręcz statutowa powinność ZCK. Z drugiej strony scedowanie na Zakliczyńskie Centrum Kultury większość zadań polegających na stworzeniu sprawnego i profesjonalnego systemu promocji gminy jest raczej próbą odfajkowania tematu. Istota sprawy nie polega na tym, że ZCK posiada instrumenty lokalnej komunikacji społecznej takie jak „Głosiciel” i portal informacyjny Zakliczyninfo, ponadto ma własny punkt informacji turystycznej oraz ma dobre kontakty z mediami informacyjnymi o zasięgu ponadlokalnym, ale na tym, że jakkolwiek dobrze by nie oceniać funkcjonowanie tych instrumentów, to są one zaledwie dobrą podstawą do zbudowania sprawnego i profesjonalnego systemu promocji gminy. To tyle mojego czepiania się zapisów strategii, w następnym odcinku przejdę do omawiania obszaru dotyczącego jakości życia mieszkańców gminy.