Drukuj
Kategoria: regionalizm
Odsłony: 1672

altAkcja „Burza”. Była to akcja wojskowa zorganizowana im wykonywana przez oddziały Armii Krajowej w końcowym okresie okupacji niemieckiej przeciw wojskom niemieckim. Prowadzona była na terenach, objętych granicami II Rzeczypospolitej, bezpośrednio przed wkroczeniem wojsk sowieckich. Trwała od 4 stycznia 1944 r., kiedy to wojska sowieckie przekroczyły na Wołyniu granicę Polską z 1939 r. do stycznia 1945 r. Zainicjowana została w 1943 r. listopadowym rozkazem gen. Tadeusza Komorowskiego - Komendanta Głównego AK. Rozkaz do jej zakończenia wydał 26. X. 1944 r. gen. Leopold Okulicki – następca gen. Komorowskiego. Łącznie w akcji „Burza” wzięło około 100 000 żołnierzy. Akcję „Burza” na ziemi tarnowskiej rozpoczął rozkaz Komendanta Okręgu Kraków AK z dnia 26. VII. 1944 r. Pierwsza, bo już 17. VII. do działań bojowych wyruszyła kompania AK „Jastrząb” z placówki „Genowefa” w Gumniskach pod dowództwem podporucznika Józefa Ruseckiego ps. „Mimoza”. Odtworzono też przedwojenny 16 pp Ziemi Tarnowskiej. Do działań bojowo – dywersyjnych zmobilizowano 1 batalion „Barbara” 165 pp AK, którym dowodził kapitan dyplomowany Eugeniusz Borowski ps. „Leliwa”. Większość oddziałów wyznaczonych przez poszczególne placówki stawiła się 6. VIII. 1944 w rejonie leśniczówki Podlesie Górne koło Machowej – miejscu mobilizacji batalionu. Pozostałe oddziały dołączyły już w trakcie działań bojowych. Właśnie ten batalion brał udział w walkach na terenie gminy Zakliczyn. Patrz również hasło: „Batalion Barbara”.

Akcja kryptonim „Mosty”. Akcję zainicjował podpułkownik Stanisław Mirecki ps. „Butrym” -Inspektor Armii Krajowej „Niwa” w Nowym Sączu, który w pełni doceniał znaczenie gospodarcze i wojskowe zapory wodnej i elektrowni w Rożnowie oraz mostu w Kurowie i zapory wodnej w Czchowie. Na spotkaniu w końcu stycznia lub z początkiem lutego 1944 r. z porucznikiem Józefem Toczkiem ps. Topór” ppłk. Mirecki objaśnił mu cel i znaczenie akcji. Do akcji ratowania elektrowni i zapory w Rożnowie wyznaczony został oddział AK „Topora”. Dzięki akcji doskonale przygotowanej wywiadowczo  w dniach od 15 – 17 stycznia 1945 r. obydwa obiekty udało się uratować bez strat własnych. Patrz też hasło:   „Rożnów”.

„Antek” – żołnierz AK, brał udział w akcji „Mosty” przyczyniając się do uratowania elektrowni i zapory w Rożnowie.

Armia Krajowa. W roku 1942 rozkazem gen. Władysława Sikorskiego – naczelnego wodza, ZWZ zostało przemianowane na Armię Krajową – AK. Po akcji scalenia AK i BCH ugrupowanie na terenie gminy Zakliczyn składało się z dwóch placówek. A to, placówki AK „Zygmunt I”, jej dowódcą byłą Kazimierz Styrna, liczyła ona 507 osób. W tym 4 plutony strzeleckie, 3 plutony WSOP (Wojskowe Służby Ochrony Powstania), drużyny specjalne  i oddział WSK. Placówki BCH „Zygmunt II”, jej dowódcą był Franciszek Beczwarzyk ps. „Mir”, która liczyła 280 osób. W tym 3 plutony strzeleckie, drużyny specjalne oraz organizacja LZK (Ludowy Związek Kobiet).

Augustyn Władysław – mieszkaniec Słonej.  U niego ukrywał się Adolf Haber pod przybranym nazwiskiem Halecki, współwłaściciel Domu Bankowego H. Ripper i S – ka w Krakowie, który później ukrywał się u franciszkanów w Bieczu.


 

Ilustracja - Odznaka AK przyznawana żołnierzom za udział  w Akcji „Burza”.