Rozmowa Marka Niemca  z Januszem Krzyżakiem - sekretarzem gminy Zakliczyn, dotycząca bardzo ważnych kwestii związanych z organizacją wyborów w Gminie Zakliczyn w najbliższą niedzielę, ukazała się w najnowszym numerze "Głosiciela". Za zgodą autorów rozmowy publikujemy jej treść na naszym portalu.

Kiedy i w jakich godzinach odbędą się wybory samorządowe? Ilu kandydatów wybieramy?

Wybory samorządowe odbędą się w niedzielę 21 listopada. Mieszkańcy gminy Zakliczyn wybierać będą Burmistrza Miasta i Gminy, 15 radnych Rady Miejskiej w Zakliczynie,  radnych Powiatu Tarnowskiego (4 mandaty w okręgu wyborczym obejmującym gminy: Wojnicz i Zakliczyn) oraz radnych Sejmiku Województwa Małopolskiego (7 mandatów w okręgu obejmującym powiaty: bocheński, brzeski, dąbrowski, tarnowski oraz miasto Tarnów). Mieszkańcy naszej gminy będą mogli głosować w 9 obwodach, w tym w jednym obwodzie zamkniętym (Dom Pomocy Społecznej w Stróżach). Głosowanie potrwa w godzinach od 8 do 22.
Czy istnieje możliwość dowozu osób niepełnosprawnych?

Jeżeli do Urzędu Miejskiego w Zakliczynie przed dniem głosowania wpłyną takie zgłoszenia, to zorganizujemy dowóz osoby niepełnosprawnej, w tym poruszającej się na wózku, do lokalu wyborczego.  Dwa lokale wyborcze – w ratuszu w Zakliczynie i w szkole w Paleśnicy dostosowane są do głosowania przez osoby niepełnosprawne. Osobie takiej może towarzyszyć podczas głosowania opiekun. Ponadto osoby niepełnosprawne lub starsze, które ukończyły 75 lat życia mogą głosować przez pełnomocnika. Warunkiem jest jednak zgłoszenia takiego wniosku do Urzędu Miejskiego najpóźniej do dnia 12 listopada.

Ile kart do głosowania otrzymają wyborcy? Jakie obowiązują zasady głosowania?

Wyborcy otrzymają 4 karty do głosowania. W wyborach burmistrza będzie to karta koloru różowego, w wyborach radnych do rady miejskiej – karta koloru białego, w wyborach radnych do rady powiatu – karta koloru żółtego, a w wyborach radnych do sejmiku województwa – karta koloru niebieskiego. Na każdej karcie do głosowania zamieszczona będzie informacja o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu. W każdym przypadku – zarówno wyboru burmistrza czy radnego wszystkich trzech szczebli samorządowych – wyborcy głosują na jednego kandydata, stawiając znak „X” w kratce z lewej strony obok nazwiska danej osoby. Wyjątkiem są wybory radnych Rady Miejskiej w dwumandatowym okręgu obejmującym miasto Zakliczyn. W tym przypadku obywatele Zakliczyna mogą głosować na jednego lub dwóch kandydatów na radnych.

Ilu zarejestrowano kandydatów na radnych? Kto kandyduje na stanowisko Burmistrza Miasta i Gminy i z jakich rekomendacji?

Na radnych Rady Miejskiej w Zakliczynie kandyduje 49 mieszkańców naszej gminy, zgłoszonych przez 10 komitetów wyborczych. Na listach wyborczych znalazło się 13 pań i 36 panów, najmłodszy kandydat liczy 21 lat, a najstarszy 67 lat. W wyborach do Rady Powiatu Tarnowskiego zgłosiło się 25 kandydatów z terenu gminy Zakliczyn, a wyborach do sejmiku wojewódzkiego startuje dwóch mieszkańców naszej gminy. W wyborach na stanowisko Burmistrza Miasta i Gminy w szranki stanie trzech bezpartyjnych kandydatów – Jacenty Dębosz, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców Zgoda Zakliczyn, Jerzy Soska zgłoszony przez  Komitet Wyborczy Wyborców Jerzego Soski Doświadczeni i Młodzi oraz Stanisław Żabiński zgłoszony przez  Komitet Wyborczy Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Kiedy będą znane wyniki wyborów i data uprawomocnienia?

Wyniki wyborów do Rady Miejskiej w Zakliczynie oraz na Burmistrza Miasta i Gminy powinny być znane w godzinach porannych w poniedziałek, 22 listopada, po podliczeniu przez Miejską Komisję Wyborczą wyników głosowania we wszystkich 9 obwodach działających w naszej gminie. Natomiast wyniki głosowania do rady powiatu i sejmiku województwa poznamy nieco później, zapewne w poniedziałek wieczorem lub we wtorek, 23 listopada. W wyborach samorządowych obowiązuje domniemanie ważności wyborów – oznacza to, że wyłonieni radni i burmistrz działają w pełni swoich praw. Jeśli nie wpłynie żaden protest wyborczy albo wszystkie protesty zostaną odrzucone przez sąd, wybory są ważne. Już po stwierdzeniu przez Komisarza Wyborczego w Tarnowie prawidłowości ustalenia wyników wyborów Miejska Komisja Wyborcza sporządzi dla wybranych samorządowców zaświadczenia o wyborze na radnego gminnego oraz burmistrza.

Czy będą obecni mężowie zaufania i ankieterzy biur badania opinii publicznej?

Prace komisji wyborczych mają prawo obserwować mężowie zaufania, wyznaczeni i upoważnieni przez komitety wyborcze, które zgłosiły kandydatów na radnych i na burmistrza. Biorąc pod uwagę specyfikę wyborów samorządowych należy się spodziewać, że w lokalach wyborczych pojawią się mężowie zaufania. Trudno wyrokować natomiast, czy podczas wyborów obecni będą ankieterzy badający opinię głosujących. Jeżeli tak, to nie mogą oni prowadzić wywiadów w lokalu wyborczym, a w wyznaczonym przez komisję wyborczą miejscu w jego otoczeniu. W czasie głosowania w lokalu wyborczym mogą przebywać także dziennikarze, posiadający legitymację służbową.  

Czy istnieje możliwość "dogrywki" przy równej liczbie głosów w wyborach na radnych?

W naszej gminie zastosowanie ma większościowa ordynacja wyborcza, czyli radnym zostaje osoba, która w danym okręgu wyborczym uzyska największą liczbę głosów. W przypadku okręgów jednomandatowych, gdy dwóch lub więcej kandydatów uzyska równą liczbę głosów, o tym, kto zostanie radnym zadecyduje losowanie, przeprowadzone przez Miejską Komisję Wyborczą. Wyjątkiem jest miasto Zakliczyn, gdzie wybiera się dwóch radnych. W sytuacji, gdy równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymają kandydaci z tej samej listy wyborczej, o wyborze rozstrzyga kolejność umieszczenia nazwisk na liście. Z kolei, jeżeli równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymają kandydaci z różnych list, za wybranego uważa się kandydata z tej listy, która otrzymała w danym okręgu wyborczym większą liczbę głosów. W przypadku gdyby i te liczby były równe – rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez komisję.

W jakich okolicznościach i kiedy następuje II tura wyborów na burmistrza?

W przypadku wyborów na burmistrza wygrywa ten kandydat, który w wyniku głosowania uzyska ponad połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli w pierwszej turze głosowania warunek ten nie zostanie spełniony przez żadnego kandydata, ponowne głosowanie odbędzie się 5 grudnia. Weźmie w nim udział dwóch pretendentów, którzy w I turze uzyskali najwyższe poparcie wyborców. Zatem najpóźniej 6 grudnia rano poznamy nazwisko nowego Burmistrza Miasta i Gminy Zakliczyn.   

Dlaczego warto uczestniczyć w wyborach samorządowych?

W wyborach samorządowych głosujemy na ludzi, którzy decydować będą o przyszłości naszej gminy czy naszego powiatu. We wszystkich badaniach opinii publicznej wyborcy wskazują, że głosując kierują się przede wszystkim znajomością kandydata, a mniejsze znaczenie ma przynależność partyjna. To od burmistrza i radnych przez nas wybranych zależeć będzie m.in. jak wydawane będą pieniądze z podatków lokalnych, gdzie powstanie nowy chodnik czy sieć wodociągowa, a także w jakich warunkach będą uczyć się nasze dzieci. Zatem warto pójść na wybory 21 listopada i mieć wpływ na rozwój naszej „małej ojczyzny”.