Na tytułowe pytanie nie ma prostej odpowiedzi, bo media gminne to dzisiaj nie tylko gminne i miejskie gazety, ale witryny, a nawet tu i ówdzie multimedialne portale internetowe. Roli mediów lokalnych (w szczególności sublokalnych) poświęcony był Sejmik Mediów Lokalnych Regionu Tarnowskiego zorganizowany przez Zakliczyńskie Centrum Kultury przy wsparciu Wydziału Kultury i Promocji Powiatu Tarnowskiego i Adama 
Balasa – dyrektora ECMKP. Sejmik zorganizowaliśmy w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego.Sponsorem przedsięwzięcia byli właściciele Osady Zdrowia i Wypoczynku „Modrzewiowe wzgórze” w Faściszowej – Hanna i Zdzisław Jaroszowie w którym dziennikarze odpoczywali po trudach Sejmiku. Partnerem przedsięwzięcia było Województwo Małopolskie, a na listę uczestników wpisało się dwudziestu reprezentantów Małopolski i Śląska. Z naszych sąsiadów mieliśmy reprezentację Czchowa (Czas Czchowa) i Rzepiennika Strzyżewskiego (Rzepiennik Wczoraj i Dziś). Silną reprezentację miał Powiat Proszowickiz Arkadiuszem Fularskim – sekretarzem Miasta i Gminy Nowe Brzesko i radnym Powiatu Proszowickiego, Węgierska Górka ze Śląska z wydawnictwa OPG Nowiny z Gminy, za to powiat dąbrowski reprezentowany był przez jedynaka : Wiesława Lizaka – wydawcę Gazety Gręboszowskiej.
Na otwarciu obecny był radny Rady Powiatu Tarnowskiego Dawid Chrobak z wykształcenia prawnik a z zamiłowania historyk. Pod nieobecność z powodu choroby Marka Niemca, naszego Głosiciela dzielnie reprezentowała Maria Dudek, która odnotowała, że: "… po przywitaniu gości przez dyrektora ECMKP, Adama Balasa i Dyrektora Zakliczyńskiego Centrum Kultury, dziennikarze udali się na zwiedzanie obiektu, po którym rozpoczął się wykład Kazimierza Dudzika, pt.: „Rola mediów lokalnych w kształtowaniu wspólnot lokalnych po roku 1989”. K. Dudzik zwrócił uwagę na zapotrzebowanie na informację lokalną i funkcjonowanie prasy sublokalnej. Wykładowi towarzyszyły liczne pytania prowadzącego, które wywołały szereg dyskusji, a także przyczyniły się do wymiany doświadczeń, w zakresie prowadzenia i wydawania prasy sublokalnej. Wiedzą i olbrzymim doświadczeniem podzielił się z kolegami red. Zdzisław Sroka, Prezes PSPL. Mówił nie tylko o potrzebie wydawania prasy lokalnej, będącej skarbnicą regionaliów, ale również o sposobach utrzymania się tejże na rynku. Ukoronowaniem Sejmiku była konferencja prasowa. Na pytania dziennikarzy udzielali odpowiedzi:Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn Jerzy Soska i Starosta Powiatu Tarnowskiego Roman Łucarz. Po konferencji zaproszeni goście wzięli udział w koncercie znanego pianisty jazzowego Piotra Orzechowskiego i zespołu High Definition.”
Te pytania, które padły podczas sesji merytorycznej Sejmiku, o których wspomina w notce Maria Dudek, to m.in.:
Jakie czynniki zdecydowały o boomie prasy lokalnej na przełomie lat 1989/90 ?
Jak się mają obecnie media sublokalne ?
Kto ma obecnie szansę na lokalnym rynku wydawniczym ?
Czy multimedia są zagrożeniem dla prasy sublokalnej czy uzupełnieniem w komunikacji społecznej ?
Odpowiedź na pierwsze pytanie jest dobrze zbadana i udokumentowana. Rozwój prasy lokalnej (sublokalnej) w Polsce nierozerwalnie związany jest z przemianą społeczno – gospodarczą w latach 1989 – 90.Po latach cenzury i limitowanego systemu wydawniczego czasów PRL-u pojawiły się dwa czynniki które zdecydowały o boomie prasy lokalnej. Pierwszym czynnikiem było zapotrzebowanie na informację lokalną w związku z odradzającą się samorządnościąi integrującymi się społecznościami lokalnymi, drugim był czynnik prawny, tj. przede wszystkim zniesiono cenzurę a licencyjny system prasowy zamieniono na rejestracyjny, tzn. warunkiem ukazywania się tytułu prasowego zaczęła być sądowa rejestracja. Od tamtego momentu mija wszak prawie ćwierćwiecze i obecne media sublokalne działają w zupełnie innym niż wówczas otoczeniu. Z gazet i czasopism, które istniały w burzliwych latach 1988 – 1990 zostało już około 15-20%. Czasopism ubywa; jednak czasami w ich miejsce powstają nowe lub są czasem wznawiane w jeszcze lepszej oprawie. W latach 90. liczba czasopism lokalnych i sublokalnych nigdy nie była mniejsza niż 1800, ale też nie przekroczyła liczby 2300. Warto wiedzieć że lider - samorząd zagospodarował 35% lokalnego i sublokalnego rynku wydawniczego, 25% to wydawnictwa parafialne, tyle samo; 25 % stanowią wydawnictwa prywatne, co dziesiątą gazetę lokalną wydaje stowarzyszenie bądź fundacja, 3,5% rynku stanowią gazety zakładowe, tylko 1,5% wydawnictw sublokalnych to wydawnictwa partii politycznych i związków zawodowych. Ponad 50% z tych gazet to miesięczniki. Prasa sublokalna i lokalna wychodzi najczęściej tam, gdzie jest zaplecze intelektualne, finansowe, kulturalne, poligraficzne – czyli zazwyczaj w stolicy regionu lub w jej pobliżu.
Odpowiedź na pytanie, kto ma obecnie szansę na lokalnym rynku wydawniczym zawiera się w czterech podstawowych punktach. Największą szansę utrzymania się na rynku mają pisma , które wykazują się:
- zdolnością kapitałową wydawcy,
- profesjonalizmem zespołu redakcyjnego,
- określonym i wystarczającym rynkiem czytelniczym,
-sprawnym kolportażem, przy czym kolejność warunków do spełnienia nie jest tutaj przypadkowa.
Wreszcie czwarta teza wykładu seminaryjnego dotyczyła odpowiedzi na dwa pytania na które warto znać dzisiaj odpowiedź ; gazeta czy serwis internetowy ? Czy multimedia są zagrożeniem dla prasy sublokalnej czy uzupełnieniem w komunikacji społecznej ?Praktyka wynikająca z faktu, że Zakliczyńskie Centrum Kultury jest wydawca zarówno miesięcznika „Głosiciel” jak i portalu informacyjnego Zakliczyninfo wydaję się być odpowiedzią mówiącą że zarówno prasa jak i media elektroniczne w realiach rynku sublokalnego nie są wobec siebie zagrożeniem.
Na zakończenie sesji Sejmiku odbyła się konferencja prasowa z udziałem starosty tarnowskiego Romana Łucarza i burmistrza Miast i Gminy Zakliczyn Je
rzego Soski. Dziennikarze zadawali pytania bardzo charakterystyczne dla prasy lokalnej; jak gmina radzi sobie z ustawą śmieciową, jakie samorząd Powiatu i Gminy podejmuje działania zmierzające do tworzenia miejsc pracy, z jakimi dylematami gospodarczymi ma do czynienia samorząd w dobie kryzysu i jak układa się współpraca samorządu tarnowskiego i zakliczyńskiego z mediami lokalnymi. Zarówno Starosta jak i Burmistrz udzielili bardzo wyczerpujących i zarazem konkretnych odpowiedzi.
Za pomoc i pracę przy realizacji programu Sejmiku składam podziękowania: dyrektorowi Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach Adamowi Balasowi oraz personelowi ECMKP, Marii Chruściel, Stanisławowi Kusiakowi – pracownikom ZCK, Marii Dudek - wolontariuszce, Ryszardowi Żądło – dyrektorowi Wydziału Kultury i Promocji Powiatu Tarnowskiego, Hannie i Zdzisławowi Jaroszowi oraz personelowi „Modrzewiowego wzgórza” w Faściszowej, prezesowi PSPLZdzisławowi Sroce i uczestnikom Sejmiku.
Kazimierz Dudzik - Dyrektor Zakliczyńskiego Centrum Kultury
