Baner 4
 

altNiebawem na Zakliczyninfo rozpoczniemy emisję odcinków kolejnej wielkiej pracy historycznej jaką wykonał Leszek A. Nowak - będzie to "Słownik Ruchu Oporu na terenie Gminy Zakliczyn." Jak do tej pory nie natrafiłem na usystematyzowany materiał tego typu i myślę że dla większości internautów będzie to premierowa informacja. Jak do tej pory w ramach "Historii Ziemni Zakliczyńskiej" większość materiałów wyszło spod pióra Leszka A. Nowaka. Cyklicznie w ratuszu z inicjatywy Leszka A. Majewskiego odbywają się spotkania historyczne. Mam nadzieję, że te inicjatywy w połączeniu z tekstami historycznymi drukowanymi w "Głosicielu" przyczynią się do lepszego poznania historii naszej Ziemi i ludzi tą historię tworzących. Dziś proponuję tekst biograficzny o Leszku A. Nowaku napisany przez JANA JERZEGO  CHOŁOMECKIEGO.  Zapraszam do lektury;
Kazimierz Dudzik


LESZEK A. NOWAK  MALARZ  Z  KOŃCZYSK.
 
Leszek od pewnego czasu opowiadał mi o swoich związkach z Kończyskami i Zakliczynem nad Dunajcem. Opowiadał, że urodził się 16. lutego 1942 r. w Kończyskach, spędził tam wczesne dzieciństwo, a przez całą młodość bywał na wakacjach. Kiedyś spytałem go, czy mieszkańcy tych miejscowości wiedzą, że jedną z dziedzin jego twórczości jest malarstwo?

altOdpowiedział, że niektórzy pewnie tak, ale większość z pewnością nie. Postanowiłem wtedy napisać o tej stronie twórczości Leszka, odkryć ją i przybliżyć ogółowi obywateli tak ukochanej przez niego ziemi. Leszek malował od dzieciństwa. Talent odziedziczył po swojej matce Józefie Julii Budzyn – Nowakowej, prywatnej uczennicy Jacka Malczewskiego. Niewidomej malarki pochodzącej również z Kończysk. Jego ojcem był nauczyciel Prywatnego Gimnazjum w Zakliczynie nad Dunajcem. Leszek pierwsze kroki stawiał  pod niewidzącym okiem matki, po prostu opowiadał jej swoje rysunki i obrazki. Do malowania zachęcała go nieustannie. W domu bardzo często mówiło się o wielkich malarzach, o sztuce, o materiałach malarskich,o tajemnicach warsztatowych i różnorodnych technikach malarskich. Stanisław Nowak - ojciec Leszka, doświadczony pedagog, licealny nauczyciel, polonista, który ukończył Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie również namawiał syna do systematycznych ćwiczeń i nauki. altaltW domu nie brakowało albumów z reprodukcjami dzieł najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. Zresztą ojciec Leszka sam z pasją malował. Leszek gdy dorósł miał szczęście spotkać na swej drodze Karola Ostoję Stobieckiego – lwowskiego malarza batalistę, ucznia samego Stanisława Batowskiego.(1) Pan Karol w latach 1966 – 1967 udzielał Leszkowi  we Wrocławiu lekcji malarstwa.  Od tego czasu, mając już w miarę opanowany warsztat malarski, stale malował. Nie przeszkadzała mu w tym profesja historyka sztuki i wrocławskiego antykwariusza, a wręcz przeciwnie, wiedza o malarstwie i starych technikach warsztatowych znacznie poszerzały horyzont jego malarskich poczynań. Pozwalało to na wyrozumowane  traktowanie twórczości oraz altdobór mediów i stylistyk w zależności od wybranego tematu. Inspirację dla poczynań Leszka stanowi przede wszystkim natura. I ona jest głównym tematem jego prac. Raz traktowana w sposób dosyć naturalistyczny, innym razem stanowi jedynie pretekst do  abstrakcyjnych kompozycji, umownie oddających kosmos jej kreacji. W malarstwie Leszka, jak i jego mistrza wyraźnie widać poetycką aurę, ową urzekającą atmosferę dzisiaj już odchodzących okolic małych. Tych – „… za siedmioma rzekami, za siedmioma górami – miasteczek, zacisznych pejzaży; czuje się w niektórych, że niemal uczestniczymy w wędrówkach artysty – widzimy porę roku i dnia: stoimy  w zroszonej trawie świtania, pławimy się w skwarze południa, oczekujemy  w cieniach drzew dymów na przedwieczerz. Jest to malarstwo nastroju, chwili jedynej w życiu, wielkiego zapatrzenia w mijanie świata."(2)  O tym, jak wielką rolę w życiu Leszka grają kolory i że widzi on barwami,  dodatkowo zaświadcza jeden z jego wierszy, który na tym miejscu zacytuję.


Zdrapywanie palety
Pośród rdzawych żółcieni i oranżów gam
Węgierkowe fiolety – wonne wnętrza
Przetarte – połyskują
Rozwarte  - kapią sokiem
Zaczarowane, przydymione klejnoty
Odkrywane na nowo
Podziwiane, smakowane, wąchane
Jesienne granaty – posiwiałe kobalty
Szmaragdowe jeziora, kraplakowe wilkołaki
Palety, palety, palety
Karminowe epolety, asfalty, cynobry
Ugry, błękity, chromy, marsy i Sieny
Kolorowe pędzle, ostre szpachelki
Kadmowe lampasy, ultramarynowe rajtuzy
werniksy, oleje
Ni stąd, ni zowąd głębokie mangany
Powierzchowne eksplozje – cynkowe i tytanowe plamy
W srebrzystej łodzi brunatne cygara
Co z wolna dymiąc parostatek gonią
A na nich napis – Hawana
Obudź się
W ogrodzie na ławce drzemiesz
Przy tobie koszyk węgierek
A Kuba jakże daleko (3)

          


Przypisy:
(1). Karol Stobiecki (1908 Tarnopol – 1970 Wrocław), syn Zdzisława i Marii z Petelenzów. Patrz: „Karol Stobiecki 1908 – 1970 Wystawa Malarstwa i Rysunku /katalog wystawy pośmiertnej, sierpień – wrzesień 1970/ Wrocławskie Towarzystwo Sztuk Pięknych, Muzeum Śląskie we Wrocławiu 1970.
(2). Jan Czopik – Leżachowski  (1938 Leżachów k. Sieniawy – 1977 okolice Jarosławia) – poeta i prozaik.
(3). W tym przypadku chodzi o Kubusia – syna Leszka, który od lat mieszka w Nowym Jorku.

Spis ilustracji:
1. Leszek A. Nowak „Rama w ramie”, olej/tektura, 2010 r.
2. Leszek A, Nowak „Późna jesień”, olej/tektura, 2009 r.
3. Leszek A. Nowak w swojej pracowni w Oleśnie (fot. po prawej stronie).
4. Leszek A. Nowak w  pracowni we Wrocławiu. Na sztaludze „Śnieżne Kotły”, olej/tektura, i „Róże”, pastel/karton, 2001 r.
5. Leszek A. Nowak „Martwa natura ze słonecznikiem”, olej/płótno, namalowana w Oleśnie w 1970 r.

Literatura dotycząca artysty:
1. „I Wojewódzki Przegląd Plastycznej Twórczości Amatorskiej”, Wojewódzki Dom Kultury we Wrocławiu /Katalog wystawy/, Wrocław 1966, nr 41 /Wymieniony w tekście, zamieszczono też reprodukcję  wykonanej przez niego monotypii „Martwa natura z rybą”.
2. Szuman W., „Ociemniała artystka – Józefa Budzyn – Nowakowa” /w:/ „Pochodnia”, Miesięcznik Społeczny Polskiego Związku Niewidomych, R. XXIV, 1971, nr 412: 12, s. 18 i 20 /wzmianka o synu artystki, którym jest Leszek A. Nowak/.
3. Augustyn A., „Świat wyobrażeń Józefy Budzyn – Nowakowej” /w:/ „Wieści”, 1972: 7: 27. VIII /wzmianka o synu artystki/.
4. Domalewski T., „Czerpać z ukrytej tęczy” /w:/ „Dziennik Polski”, Kraków 1973, nr 95: 21, 22, 23. IV /wzmianka o synu artystki/.
5. Kermes „Salon nr 5 w roli marszanda” /w:/ „Gazeta Robotnicza”, Wrocław, nr 169(8064): 18. VII.1974 /O zmianach w „Salonie nr 5” P. P. „Desa” we Wrocławiu/.
6. (ZOF)„Desa” uporządkuje zakres swej działalności” /w:/ „Słowo Polskie”, Wrocław, nr 173(8691): 24. VII. 1974 /wzmianka/.
7. Żurowska Klementyna, „Wczesna architektura na ziemiach polskich. Pomiędzy rzeczywistością a fantazją” /w:/ Biuletyn Historii sztuki, nr 4, rok XXXVII, Warszawa 1975, s. 373 – 378 /Polemika z: Nowak L., „Wczesna architektura na ziemiach Polski. Pomiędzy fantazją a rzeczywistością” /w:/ „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, XIX, z. 2, Warszawa 1974, s. 169 – 173/.
8. Olek J., „Znaj proporcję mocium panie” /w:/ „Wiadomości”, Wrocław, R. XXI, nr 21(947): 1975. 22. V. /krytyczna, acz niesłusznie, relacja z wystawy szkła artystycznego Tasiosa Kiriazopoulosa, Barbary Kowalczyk i fotografii artystycznej Grzegorz Haremzy w „Salonie nr 5” P. P. „Desa” we Wrocławiu/.
9. Siedlecki K., „Powrót do świata barw” /w:/ „Pochodnia”, Warszawa, R. XXVIII, 1975, nr 457, s. 19 i 20.
10. Komar K., „Kto kupi obraz? Nie nowoczesny, ale przyjemny” /w:/ „Gazeta Robotnicza”, Wrocław1975, nr 82(8281): 10. IV /wzmianka/.
11. „Sensacja na giełdzie staroci” /w:/ Magazyn Tygodniowy Gazety Robotniczej”: 31. I. – 1. II. 1976 /relacja o odkryciu/.
12. „Mszał Głogowski na giełdzie staroci” /w:/ „Kurier Polski”: 3. II. 1976.
13. „Arcydzieła chodzą parami” /w:/ „Gazeta Robotnicza”, Wrocław: 25 – 26. IX. 1976.
14. „Kto zna wojenne losy Mszału Głogowskiego” /w: „Kurier Polski”: 17. II. 1976.
15. „Z zielników i herbarzy” /w:/ „Wieczór Wrocławia”, R. XII, nr 164(3401), 1978: 24.  VII /wzmianka/.
16. „Dawna i nowa sztuka – bliżej odbiorcy” /w:/ „Nadodrze”, nr 4: 18. II. 1979 /rozmowa Zbigniewa Makarewicza z Leszkiem Nowakiem/.
17. „Medyczne Studium Zawodowe im. L. Hirszwelda w 40 – leciu 1947 – 1987”, Wrocław 1987, druk. Poltegor 533/87, s. 174 /wymieniony jako absolwent Wydziału Fizjoterapii w roczniku  1964 r./.
18. Makarewicz Zbigniew, „Wrocławskie Galerie Sztuki 1945 – 1978”, Towarzystwo Miłośników Wrocławia, Wrocław 1978.
19. „Absolwenci Uniwersytetu Wrocławskiego”. T. I, 1946 – 1989”, Wydawnictwo U.W., Wrocław 2002, s. 122 /wymieniony w roczniku 1972, ukończył historię sztuki/.
20. Fitza Erich, „Thomas Myrtek – weder vergessen, noch verloren. – Zum 60. Todestag der oberschlesischen Bildhauers“ /w:/ „Oberschlesisches Jahrbuch“, Berlin,  B. 11, 1995, s. 169 – 186.
21. Polemika Bogusława Klimsy z listem Leszka A. Nowaka: „Akademia w Balthusa nabita” zamieszczonym w: „Gazeta Wyborcza”, Wrocław 1998, nr 225: 25. IX. /w:/ „Słowo Polskie”, Wrocław 1998: 27. X. s. 4.
22. „Falsyfikaty pojawiają się nieregularnie“ /w: „Słowo Polskie”: Wrocław 1999: 17. IX. S. 16 /powołanie się na słowa Leszka A. Nowaka/.
23. Kaszewski C., „Orzeł z Sową” /w:/ „Słowo Polskie”, Wrocław 1999: 11. XII.
24. Anag,  „Swoje poznajcie” /w:/ „Tygodnik Dzierżoniowski”, Dzierżoniów 2001, nr 32(172): 7 – 13. VIII., s. 13 /Nieco przekłamany wywiad z Leszkiem A. Nowakiem o pałacu w Piławie Górnej/.
25. „Śląski Salon Sztuki …” /w:/ Gazeta Antykwaryczna, Kraków 2002 /z cyklu „Antykwariaty”.
26. Katalog aukcji zorganizowanej w dniu 25. I. 2003 r. przez Fundację Bratniej Pomocy „Odd Fellows” na rzecz zakupu lasera operacyjnego dla katedry i kliniki Otolaryngologii Akademii medycznej we Wrocławiu. W katalogu zreprodukowano pięć obrazów pędzla Leszka A. Nowaka podarowanych na aukcję: „Domek Kaczora B.”, „Małgosia”, „Pod lasem”, „Margerytki II”, „Kościółek w lesie”. Wszystkie obrazy sprzedano.
27. Orłowska Joanna, „Zagadka białego złota“ /w:/ „Odkrywca”, 9, 2003, s. 5 – 8 /Autorka na s. 7 i 8 cytuje Leszka A. Nowaka, który raz to jest „rozmówcą”, drugim razem „cenionym wrocławskim antykwariuszem”, a w końcu „wrocławskim kolekcjonerem”/.
28. Orłowska Joanna, „Skrzynka miłości” /w:/ „Odkrywca”, 10/2003, s. 23 – 24 /Autorka dwukrotnie wymienia „wrocławskiego antykwariusza”, był to Leszek A. Nowak. Od niego dowiedziała się o skrzynce i otrzymała jej fotografie/.
29. „Who is who w Polsce” – Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Schweiz, Zug 2003, s. 3053.
30. Lubos – Kozieł Joanna, „Wiarą tchnące obrazy” Studia z dziejów malarstwa religijnego na Śląsku w XIX wieku, Wrocław 2004, s. 334 /wzmianka/.
31. Konieczna M., „Impresje 2003” /w:/ „Gazeta Pieszycka”, Pieszyce 2004, nr 3(107): III, s. 14 /M. in. o namalowaniu przez Leszka A. Nowaka obrazu i jego sprzedaży/.
33. Kozik Jerzy, „Biografia niezwyczajna”, Kłodzko 2004, s. 94 /wzmianka/.
34. Zaproszenie na wystawę: „Wrocławskie Kolekcje”, Muzeum Sztuki Medalierskiej Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia: 26. V. – 29. VIII. 2004 /Na s. 2 reprodukowana Pieta z kolekcji Leszka A. Nowaka/.
35. Saraczyńska Agata, „Od rzeźby po strzykawkę” /w:/ „Gazeta Wyborcza, Wrocław 2004: 26. V, s. 8 / wzmianka o kolekcji plakiet ceramicznych Leszka A. Nowaka/.
36. Stankiewicz Janusz „Epitafium i wiatr …”, Wrocław 2005, s. 117 /katalog wystawy prezentowanej w BWA we Wrocławiu/.
37. Weiser Jolanta „Moje ząbkowickie powroty”, Ząbkowice Śl. 2005, s. 53, 159 /wymieniony/.
38. Soczyński Alf „Kresy” Przywracanie pamięci, Wrocław 2006, s. 39 i 56 /Wzmianki o „Śląskim Salonie Sztuki” prowadzonym przez Leszka A. Nowaka/.
39. Zaproszenie na „Zimowe czytanie poezji” /w:/ „Gazeta Wyborcza”, Wrocław 2006: 14. II., s. 6 /wzmianka/.
40. Kaszewski Cezary „Kto szuka Sztuki” /w:/ Magazyn@Gazeta Wroc. pl , Wrocław 2008: 9. V, s. 8 – 9 /m. in. cytaty wg Leszka A. Nowaka/.
41. Sakwerda Jan „Signum Libri Decorum” Wrocław i wrocławianie we współczesnym i dawnym exlibrisie, Wrocław 2008, s. 46 /Katalog wystawy w Muzeum Miejskim Wrocławia, tam exlibris Leszka A. Nowaka/.
42. „Jubileusz 50 lat DSAP” /Notka biograficzna w katalogu wystawy jubileuszowej 1958 – 2008/, Wrocław, Dolnośląskie Stowarzyszenie Artystów Plastyków we Wrocławiu 2008, s. 31, 51, nr 78.
43. Przegonia Maciej „O lukrowaniu narodowej historii czyli „Kierunek Breslau” /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2008 /polemika z Leszkiem A. Nowakiem dotycząca „Wypędzonych z Chwalisławia” w „Wiadomościach Powiatowych”, Ząbkowice Śl. 2008: 14. X. s. 16/.
44. Jędrek, „Spieszmy się …” /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2009, nr 8: 24. II, s. 14.
45. „Znani Ząbkowiczanie Leszek A. Nowak” /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2010, nr 9: 2. III, s. 16.
46. Spotkanie z Leszkiem A. Nowakiem /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2010, nr 12: 23. III, s. 6.
47. Ep „Spotkanie z Leszkiem A. Nowakiem” /w:/ „Echo Tygodnia”, Ząbkowice Śl. 2010: 23. III, s. 4.
48. Tichanowicz Jerzy, Nie wystarczy chcieć, trzeba mieć aby móc chcieć /w:/ Echo Tygodnia, Ząbkowice Śl. 2010: 25. V, s. 16 /odpowiedź na art. LAN „Żeby cmentarz nie dzielił, ale łączył”.
49. Tkaczonek Danuta, „I stało się …” /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2010, nr 22: 1. VI, s. 15.
50. Ewka, Nowi obywatele honorowi w gminie Ząbkowice /w:/ „Wiadomości Powiatowe”, Ząbkowice Śl. 2010, nr 52(429): 28. XII., s. 6.
51. „Leszek alias Lesław Antoni Nowak” (notka biograficzna) /w:/ „Akapit” Rocznik Towarzystwa Bibliofilów Polskich w Warszawie, Warszawa 2010, T. 5, s. 129.
52. Chołomecki J. J., Leszek A. Nowak malarz z Kończysk /w:/”Wiadomości Powiatowe” 2011, nr 2(431): 11. I., s. 2.
53. /k/ „Rada uchwaliła” /w:/ „Echo Tygodnia” 2011: nr 12(285): 22. III., s. 14 /wzmianka o odznace: „Zasłużony dla Ząbkowic Śląskich”/.
54. „Honorowe tytuły wręczone” /w:/ „Wiadomości Powiatowe” 2011, nr 24 (453): 14. Vi., s. 6.
55. K. Kik „Zasłużeni dla Ząbkowic Śląskich” /w:/ „Echo Tygodnia” 2011, nr 23 (296): 14. VI., s.24.
56. Przegonia Maciej, „Głos polemiczny” /w:/ „Wiadomości Powiatowe” 2011, Nr 33 (462): 16. VIII., s. 17.
57. Przegonia Maciej, „I rozlała się rzeka wody…” /w:/ „Wiadomości Powiatowe” 2011, nr 36 (465): 6. IX., s. 17.
58. „Już nie ma tych miasteczek …” /w:/ „Wiadomości Powiatowe” 2012, nr 3 (484): 17. I. 2012, s. 6.

© copyright by J. J. Chołomecki 2011

Wynajme
Gospodarstwo

 
© Oficjalny Portal Internetowy Zakliczyńskiego Centrum Kultury w Zakliczynie. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: M. Papuga. Regulamin witryny www.zakliczyninfo.pl.
Design by :.