Pisząc o sprawach samorządowych, o planach działania Rady Miejskiej, o porządku kolejnych sesji, zwracam uwagę na to, że praktycznie podczas każdej sesji Rady Miejskiej są podejmowane uchwały dotyczące zmian budżetu Gminy. Podstawą działalności samorządu jest budżet.  Uchwalenie budżetu jest najważniejszą decyzją Rady Miejskiej,  a drugą w kolejności jest udzielenie absolutorium Burmistrzowi za wykonanie budżetu,  stąd też każda zmiana  budżetowa ma rangę uchwały Rady.  Wysokość wydatków, dochodów, rodzaj i wielkość zaciąganych zobowiązań finansowych musi być skorelowane z Wieloletnią Prognozą Finansową Gminy w której określa się też terminy oraz wysokość spłaty.  Poruszanie się po gruncie finansowych określają ustawy, w tym ustawa o finansach publicznych, o rachunkowości, etc.   Żyjemy w czasach  globalnego kryzysu finansów publicznych i choć nikogo specjalnie nie dziwił proces bankructwa Grecji  czy problemy Włoch, Hiszpanii i Irlandii w Europie, to widmo bankructwa USA mogło mieć konsekwencje trudne do oszacowania. Polska od ponad 20 – tu lat będąca w globalnym krwioobiegu finansowym i gospodarczym nie jest wolna od groźby kryzysu finansowego.  O finansach Gminy w ujęciu makroekonomicznym (Polska)  i mikroekonomicznym (Gmina) rozmawiałem  z burmistrzem Jerzym Soską.  Zapraszam do lektury :

Kazimierz Dudzik :  Cokolwiek by nie mówić i jakkolwiek nie zaklinać by rzeczywistość, to z prawie 730 miliardowym zadłużeniem Polskę czeka drastyczny program oszczędnościowy.

Jerzy  Soska : Tak. To będzie najbardziej drastyczny program od początku lat 90 –tych od tzw. Reformy Balcerowicza. Trzeba znaleźć 60 miliardów złotych tnąc wydatki i zwiększając wpływy do państwowej kasy. Nie wprowadziliśmy w odpowiednim czasie reform, rozbudowaliśmy administrację, rozdawaliśmy przywileje – za to wszystko trzeba będzie teraz zapłacić. To co się pożyczyło trzeba będzie oddać. Minister Rostowski zakłada obniżenie deficytu budżetu państwa z obecnego wskaźnika 7,9% PKB do 1% w roku 2014, dlatego już obecnie obowiązuje nas wieloletnia prognoza finansowa zakazująca zadłużania sektora finansów publicznych, czyli samorządów i państwa.

K.D.: Samorządy są odpowiedzialne za mniejszą część zadłużenia sektora publicznego, choć są takie gminy, np. Kraków, w mniejszym nieco wymiarze Tarnów, Brzesko – żeby tylko wskazać te nam najbliższe, które zbliżyły się już do granicy 60% zadłużenia wobec własnych dochodów.

J.S.:  Dług publiczny jest wartością środków pożyczonych, które nie mają pokrycia w dochodach – w przypadku lokalnym – gminy. Samorządy mające wyższe dochody mają możliwość tworzenia większego deficytu – to taka reguła, że duży może więcej, ale jak się okazuje, również ci duzi mają kłopoty, stąd planowany przez rząd swoisty kaganiec finansowy wobec samorządów poprzez wprowadzenie tzw. reguły wydatkowej zmierzającej do ograniczania rocznych deficytów samorządów wobec ich dochodów.  Najlepiej by dochody równały się wydatkom, a jeżeli już mamy pożyczać na coś, to na rozwój Gminy, na inwestycje w infrastrukturę,  drogi, lepszą edukację – nie na konsumpcję.  Reguła wydatkowa   ma na celu obniżenie tempa narastania długu, a jednocześnie zablokować pożyczanie pieniędzy na bieżące funkcjonowanie samorządów. Jedno jest pewne; w mniejszym stopniu będziemy mogli liczyć na państwo, w większym musimy liczyć na własną gospodarność i inwencję. Gmina Zakliczyn nie należy do zamożnych gmin i podstawową pozycją w budżecie są subwencje; ogólna w skład której wchodzi subwencja wyrównawcza i równoważąca), subwencja oświatowa oraz dotacje celowe na zadania zlecone samorządowi przez inne organy administracji publicznej.

K.D.:  Z czego Gmina Zakliczyn generuje dochody własne ?

J.S.: Są to wpływy z podatków lokalnych, opłaty targowej, eksploatacyjnej, majątku Gminy czy ewentualnej opłaty parkingowej. To dotacje uzyskane od innych samorządów. To również odpisy z podatku PIT i CIT; odpowiednio 39,34% z podatku dochodowego od osób zamieszkałych na terenie Gminy oraz 6,71% od osób prawnych które zarejestrowały działalność gospodarczą na terenie Gminy Zakliczyn.

K.D.: Jakie obowiązują wskaźniki zadłużenia przy konstruowaniu budżetu Gminy?

J.S.:  Pierwszy wskaźnik obowiązujący od dawna to stosunek zadłużenia do dochodu Gminy określony na poziomie 60%. Gmina Zakliczyn ma ten wskaźnik na poziomie 33%.  Drugi wskaźnik określa procent dochodów Gminy jaki może przeznaczyć ona na spłatę zadłużenia wraz z jego kosztami. Ustawodawca określił ten wskaźnik na 15%. Gmina Zakliczyn ma ten wskaźnik na poziomie 7,88%. Trzeci wskaźnik określa spłatę zadłużenia (po ile spłacamy i do kiedy) i jest on uwidaczniany w wieloletniej prognozie finansowej Gminy. Ten wskaźnik musi być dodatni . Miała obowiązywać  jeszcze wspomniana wyżej przeze mnie tzw. reguła wydatkowa  określająca, że kolejno od przyszłego roku deficyt finansowy Gminy nie będzie mógł przekroczyć granicy 4% i odpowiednio w kolejnych latach 3, 2 aż do 1% w roku 2015. Ten wskaźnik być może nie będzie obowiązywał jeśli wziąć pod uwagę obietnicę premiera Tuska złożoną przedstawicielom samorządów.

K.D.:  Budżet  to liczby. Porozmawiajmy o liczbach w budżecie Gminy Zakliczyn zaczynając od dochodów.

J.S.:  Dochody własne Gminy to kwota 10 mln 495 tys. 597 zł, subwencja ogólna wynosi 7 mln 354 tys. 741 zł, subwencja oświatowa to 9 mln 939 tys. 603 zł, a dotacje celowe wynoszą 7 mln 424 tys. 994 zł. Łącznie daje nam to sumę 35 mln 214 tys. 917 zł przy strukturze budżetowej gdzie dochody własne stanowią prawie 30% a subwencje i dotacje ponad 70%. Porównując dochody tego i poprzedniego roku to wypadamy na korzyść około 5,5 mln. Dochody Gminy w roku 2010 wyniosły 29 mln 737 tys. 748 zł.

K.D.: Ile i na co Gmina wydaje pieniądze z budżetu ?

J.S.: Najwięcej wydajemy na oświatę bo 12 mln 157 tys. 236 złotych czyli prawie 3 mln więcej niż otrzymujemy subwencji oświatowej – łącznie stanowi to 32,4% wydatków Gminy.  Drugą najwyższa jednorodną pozycją w budżecie to są środki przeznaczone na pomoc społeczną – to kwota 6 mln 404 tys. 123 zł, tj. 16,8% wydatków.  Pozostałe 9, 5 mln złotych to wydatki na pozostałe jednostki samorządowe czyli m.in. administrację Gminy, kulturę, sport, zakład komunalny, straż, bezpieczeństwo, etc., co daję poziom 23,8% wydatków.   Natomiast na inwestycje przeznaczamy w tym roku kwotę 10 mln 643 tys. 215 zł co obecnie stanowi 27% wydatków Gminy i mam nadzieję, że ta pozycja w tegorocznym budżecie jeszcze wzrośnie. Jestem przekonany , że po stronie wydatkowej budżet w tym roku przekroczy 40 ml złotych . Może pojawią się jeszcze ponadplanowe dochody lub uda się uzyskać dodatkowe środki zewnętrzne , które wprowadzimy do budżetu.

K.D.:  Wydajemy więcej niż mamy w kasie...

J.S.: Tak. To prawda. Mamy dochody w wysokości  35 214 917 złotych  a wydajemy wg budżetu na dziś 39 800 451 zł.  Jest więc  obecnie deficyt budżetu wynoszący 4 mln 585 tys. 534 złote. Na taką wysokość deficytu wpływa też przesunięcie płatności z roku poprzedniego za prace wykonane w oczyszczalni w wysokości prawie 2 ml złotych. Przypomnę, że w ubiegłym roku Gmina wydała  32 mln 739 tys. 520 złotych przy deficycie który przekroczył nieco sumę 3 mln złotych.

K.D.:  Jakie jest obecnie ogólne zadłużenie Gminy ?

J.S.: Faktyczne zadłużenie Gminy wynosi 11 mln 642 tys. 651 zł i jest zadłużeniem bezpiecznym – wskaźniki zadłużenia pokazałem na początku naszej rozmowy – choć w przeliczeniu na jednego mieszkańca Gminy przypada ponad 900 złotych do spłaty.  Bezpieczeństwo zadłużenia polega na tym, że kredyty i pożyczki  przeznaczamy na wydatki majątkowe, czyli na inwestycje a nie na wydatki bieżące.  Marzy mi sie taka sytuacja by przynajmniej co trzecią złotówkę przeznaczać na inwestycje , czyli by wydatki majątkowe osiągnęły poziom ponad 33 %.

K.D.: Na zakończenie rozmowy pozwolę sobie zadać pytanie w imieniu internautów, którzy komentują działalność samorządu na portalu Zakliczyninfo; chodzi o popołudniowe dyżury w Urzędzie Miejskim, czy Pan Burmistrz rozważa takie udogodnienie dla mieszkańców Gminy ?

J.S.: Rozważam taką ewentualność od września , kiedy pracownicy powrócą z urlopów .
Moja propozycja jest następująca :
- poniedziałek 9.00-17.15
-wtorek, środa, czwartek 7.45-15.45
-piątek 7.45-15.30
Proszę zapytać internautów co o tym sądzą .

K.D.:  Jestem przekonany że internauci w komentarzach odniosą się do tej propozycji. Dziękuję za rozmowę.