Co bardziej niecierpliwi internauci, komentatorzy nie wytrzymują i komentują z pewną dozą uszczypliwości materiały nawet prezentowane w części. Nie będę się powtarzał, że strategia to bardzo ważny dokument, bo napisałem to wczoraj. Ważne pytanie padło we wczorajszym komentarzu; a co w tym dokumencie jest dla Zakliczyna ? Ano właśnie, co ? Oto druga część wystąpienia członka Zarządu Województwa Małopolskiego na temat Strategii dla Małopolski.
Stanisław Sorys : Jaka jest koncepcja przyszłości, rozwoju w kolejnych latach Województwa Małopolskiego w perspektywie do 2020 roku ?
Nie będę omawiał szczegółowych zapisów strategii, ale chciałbym się skoncentrować na celach głównych, po to żeby sobie uzmysłowić na jakim jesteśmy etapie i co chcemy zrobić. Po pierwsze to efektywne wykorzystywanie potencjału regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego o wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski. Produkt krajowy brutto na mieszkańca Małopolski wynosi w tej chwili 46, wartość oczekiwana w roku 2020 to 69%. Gdyby ktoś zapytał dlaczego tak jest, to pewnie usłyszałby odpowiedzi, że zła koniunktura gospodarcza, brak środków na rozwój , itd, itd. Chciałbym w tym miejscu parę zdań poświęcić sprawie pozyskiwania środków dla przedsiębiorców. Ocenia się, że obecnie - w tej perspektywie budżetowej - mamy zakontraktowane ponad 80% środków unijnych dla samorządów i dla organizacji pozarządowych, natomiast jeśli chodzi o środki dla przedsiębiorców w drugiej osi priorytetowej, to mamy bardzo niską kontraktację również w obszarze stref aktywności gospodarczej. Bardzo często słyszy się, że rozwój gospodarczy zależy od koniunktury. Tak - w dużej mierze tak - ale muszą być też spełnione odpowiednie warunki, na przykład przygotowanie terenu. Ja zdaję sobie sprawę z tego, że w Małopolsce jest to duży problem, bo trudno dzisiaj uzyskać zgodę w jakiejkolwiek miejscowości na to, żeby wydzielić 60 ha gruntu i tworzymy strefę aktywności gospodarczej. Pewnie gdybyśmy na tej sali, tu w Zakliczynie przyjęli takie stanowisko i teren o takim obszarze byśmy zaakceptowali, a następnie wyszli z tym projektem na ulice, to okazałoby się że wszyscy zaczęliby protestować.
W tej części Małopolski trudno jest po prostu znaleźć taki obszar, który w sposób bezkonfliktowy można by przeznaczyć na inwestycje. Już w Małopolsce zachodniej np. w Trzebini czy w miastach przemysłowych takiego problemu nie ma. Jeśli została w Skawinie zamknięta huta aluminium kiedyś, to ten teren dziś został już zagospodarowany, jeśli w gminie Bolesław (koło Olkusza) są tereny po kopalni, tzw. tereny szkód górniczych o pow. około 600 ha nie zabudownych, to nie ma tam problemu z wydzieleniem strefy aktywności gospodarczej. Dodatkowe atuty, to bliskość infrastruktury drogowej, kolejowej, aglomeracji śląskiej , itd. Przywołam tutaj przykład sprzed kilku lat związany z częstymi zarzutami, że my słabo pozyskujemy kapitał i przedsiębiorców. Pamiętam jak na jednym ze spotkań z marszałkiem wtedy jeszcze Januszem Sepiołem była rozmowa na temat oferty koncernu Hyundai, który szukał lokalizacji w Polsce pod swoją fabrykę samochodów. Był temat; Hyundai poszukuje lokalizacji pod fabrykę i wszyscy się zapalili od razu, każdy chciałby mieć taką fabrykę u siebie, ale warunek był taki: droga co najmniej wojewódzka i 230 ha w jednym kawałku - po podaniu tych warunków z wszystkich wójtów, burmistrzów natychmiast zeszło powietrze. Te uwarunkowania terenowe, to jest właśnie temat i problem w Małopolsce. Taki sposób urbanizacji w Galicji, w Małopolsce powoduje, że tak naprawdę my nie mamy terenów inwestycyjnych. Trudno nawet przygotować obiekt scaleniowy gruntów dlatego, że my praktycznie na każdym hektarze mamy postawiony jakiś budynek, każda część jest w jakiś sposób zabudowana. To nie jest tak, jak tworzona zabudowa na podstawie prawa niemieckiego na przykład, gdzie jest zwarta zabudowa miejscowości i są tereny rolne, wolne od zabudowań. W takich miejscowościach koszty budowy na przykład wodociągów czy kanalizacji są o wiele łatwiejszej tańsze niż u nas - to jest zupełnie inna rzeczywistość. My w Małopolsce będziemy z tym mieli problemy i to będzie wymagało od nas bardzo wiele pracy, żebyśmy się przygotowali i wykorzystali te środki, które są przeznaczone na rozwój działalności gospodarczej. Z tym się wiążą kolejne elementy. Stopa bezrobocia w tej chwili jest 6,2% a wartość oczekiwana 5,9%. Odsetek ludności w wieku 24 do 65 z wykształceniem wyższym wartość bieżąca 20%. W obecnej perspektywie budżetowej uczelnie są bardzo poważnym beneficjentem środków unijnych w różnych obszarach, nie tylko rozbudowy obiektów uczelnianych, ale też na prowadzone badania. Przeciętna długość życia; obecnie wartość dla kobiet to 80,9 lat, mężczyzn, 72,9 lat. Chcemy żeby poprzez inwestycje w medycynie również nad tymi zagadnieniami pracować. Na przykład teraz w ramach środków z Krajowej Rezerwy Wykonania chcemy zakupić urządzenie, które jest w stanie zdiagnozować każdą pojedynczą chorą komórkę człowieka. Rozwój nauki doprowadził do możliwości wykonywania scanu człowieka, każdej komórki. Lekarz w takiej sytuacji jest w stanie dokonywać bardzo precyzyjnego sposobu leczenia. Kolejny temat to rolnictwo. Wartość bieżąca to 16,1%, a oczekiwana 10,7% ludności zatrudnionej w rolnictwie. Zmiany będę następować nie poprzez fizyczną likwidację gospodarstw rolnych, ale poprzez wchłanianie mniejszych przez większe, nowocześniej i wydajniej urządzone gospodarstwa. Dzisiaj tak naprawdę mamy problem z tym, kogo możemy nazywać rolnikami jeżeli dla tych osób źródło dochodu z rolnictwa jest źródłem marginalnym ,ubocznym. Poprzez wzrost przetwórstwa rolno - spożywczego, poprzez budowanie sieci powiązań pomiędzy producentami a konsumentami chcemy zniwelować dysproporcje pomiędzy dochodem uzyskiwanym przez producenta (niskim) i dochodem uzyskiwanym przez przetwórcę (wysokim). Generalnie ceny żywności poszły do góry podczas gdy ceny trzody chlewnej, warzyw, owoców wychodzących od producenta są na niezmienionym poziomie. Przemysł. Wartość bieżąca 22%.
Przyjęto siedem obszarów polityki i celów strategicznych. Przede wszystkim: silna pozycja Małopolski jako regionu, rozwój kapitału intelektualnego, budowa infrastruktury regionu wiedzy, kompleksowe wsparcie nowoczesnych technologii, rozwój kształcenia zawodowego, wzmocnienie i promocja przedsiębiorczości.
Drugi obszar to dziedzictwo kulturowe i przemysł czasu wolnego - obszar bardzo ważny w Małopolsce. Wskaźniki to korzystający z obiektów turystycznych, obiektów kultury, teatru. Ja mam pewien dystans do inwestycji w obszarze kultury, dlatego że w Krakowie chociażby powstaje Ogród Sztuki czy różnie inne przedsięwzięcia trochę takie uboczne. Tymczasem bardzo ważne jest, żebyśmy wykorzystali potencjał kulturowy Małopolski ten istniejący, historyczny. Nasze obiekty muzealne, zabytki które są naszą historią wpisaną w nasz region. To trzeba wykorzystywać chociażby poprzez budowę szlaków takich jak istniejący (przebiegający przez Zakliczyn - p. K.D.) Szlak Architektury Drewnianej. To jest coś, co podziwiają Europejczycy czy turyści przybywający do nas z innych kontynentów. Z tego należy tworzyć przemysł kulturowy i turystyczny. Ważne jest, aby w obszarze kultury realizować politykę zmierzającą do wykorzystania naszego potencjału, który jest bardzo unikatowy. Małopolska to przecież tez obszar, w którym ściera się kilka kultur. Mamy mniejszość Łemkowską, Romską, Słowacką, Żydowską, Ormiańską. Na tej bazie chcemy pokazywać różnorodność kulturową Małopolski.
Infrastruktura dostępności komunikacyjnej zawiera się w strategii w kilku obszarach. Kluczowym jest rozwój lotniska i portu lotniczego w Balicach. Dziś pas startowy lotniska pomimo, że liczy 2800 metrów, to tylko na długości 2300 metrów jest tylko wykorzystywany. Biorąc pod uwagę Górę Justowską , biorąc pod uwagę to że dopuszczono do zabudowy na tej Górze, to powoduje obecnie że tylko małe samoloty mogą być bezpiecznie posadowione na płycie balickiego lotniska. Nie można tam posadzić dużych statków powietrznych typu Airbus, który potrzebuje pas o długości 3000 metrów do wylądowania. Tymczasem ze względu na warunki i na wspomnianą Górę Justowską lądujące samoloty mogą wykorzystać zaledwie dwie trzecie pasa podczas lądowania. Generalnie krakowskie lotnisko ma opinie jednego z trudniejszych w Polsce, bo przecież mamy kolejne zabudowane wzniesienie w sąsiedztwie czyli Biały Kościół, wobec tego zarówno przy startach jak i lądowaniach nie ma zbyt wiele miejsca. Krakowskie lotnisko jest drugie po Warszawie pod względem liczby odprawianych pasażerów w Polsce. Port lotniczy to ważny element rozwoju, ale istotne są też inne środki transportu. My już w tym roku przekazaliśmy kolei 4 jednostki trakcyjne, które mogą rozwijać prędkość do 190 km/godz. (jedna taka jednostka kosztuje ok. 38 mln złotych). Aby takie prędkości uzyskiwać musimy dysponować odpowiedniej jakości szlakami. Po tych torach, które są teraz trudno mówić o takich szybkościach. Przekazaliśmy środki do modernizacji trasy Tarnów - Stróże, na razie żeby zlikwidować te odcinki, gdzie pociąg jedzie 5 km/na godzinę. Rozpoczęła się modernizacji linii Kraków - Tarnów. Na tym odcinku można osiągać prędkości do 160 km/godz. Jeżeli o kolejne odcinki, to proponujemy modernizację szlaku od Bieżanowa do Piekiełka, cały szlak w kierunku Nowego Sącza jak również w kierunku Nowego Targu i Zakopanego. Chcemy kupić na przykład 10 szynobusów, które na zasadzie wahadła kursowałyby na linii np. Ciężkowice - Brzesko, Wieliczka - Oświęcim,itp. W perspektywie chcemy budować komunikację aglomeracyjną. Wyobrażamy sobie wspólny bilet na różne środki transportu zbiorowego od busa z Zakliczyna, przez pociąg na trasie Ciężkowice - Kraków, po tramwaj w samym Krakowie. Jeśli chodzi o drogi to wpisaliśmy połączenie do krajowej "7" w kierunku Bochni, Limanowej, ale również przez Brzesko, żeby wykorzystać przed laty wybudowany most. W tej chwili budowana jest obwodnica Szczurowej jako pewien ciąg komunikacyjny. Również od Warszawy przez Kielce, Busko, Tarnów w kierunku południowym. W tym obszarze znajduje się budowa i modernizacja internetowej sieci szerokopasmowej. Dziś myśli się, że sieć szerokopasmowa to jest internet w każdym domu. To nie jest to. Budowa sieci szerokopasmowej jest wykazie projektów kluczowych w tej perspektywie budżetowej. Sieć szerokopasmowa to sieć szkieletowa na podstawie której będzie można budować dostęp do szybkiego internetu. Chcemy, aby w 2020 roku każdy miał dostęp do interentu.
Rozwój miast i terenów wiejskich. Obecny wskaźnik urbanizacji wynosi 72,6% oczekiwany w 2020 roku 74%. Eksport produktów rolno - spożywczych 154, wartość oczekiwana 215. Udział dzieci w wieku od 3- do 5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym w obszarach wiejskich jest obecnie 36%, chcemy aby było to 85%. Już teraz w ramach Krajowej Rezerwy Wykonania gromadzimy środki na tworzenie nawet i prywatnych przedszkoli, nawet nie nazywamy tego przedszkolami, ale opieką nad dziećmi od lat 3- do 5 - również osoba fizyczna będzie mogła skorzystać z tych środków na stworzenie małego przedszkola. Jeśli chodzi o domy opieki nad osobami starszymi to jest to również obszar działania, który będzie zyskiwał na znaczeniu. Inne strategiczne zadania to; wsparcie ośrodków subregionalnych, rozwój państwowych wyższych szkół zawodowych, program rozwoju małopolskich uzdrowisk, rozwój sieci informacji turystycznej, budowa centrum kongresowego, kontynuacja budowy campusu UJ w Krakowie, rozwój europejskiego węzła wiedzy i innowacji, rozwój turystyki pielgrzymkowej, budowa szybkiej kolei, utworzenie sieci lotnisk subregionalnych, budowa odcinków dróg ekspresowych S-7, S-1 (Myślenice - Bielsko), droga dwupasmowa Kraków - Olkusz, włączenie autostrady A-4 do systemu komunikacyjnego Małopolski poprzez budowę węzłów autostradowych, budowa drogi o wysokich parametrach Kraków - Nowy Sącz, Tarnów - Kielce.
