1 marca – data nowego święta państwowego – Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Ktoś powie, za dużo świętujemy, za dużo martyrologii, patosu, nie oglądajmy się już za siebie, patrzmy w przyszłość, przecież jesteśmy nowoczesnym europejskim narodem. Może i jest w tym trochę racji, tylko od razu w głowie rodzi się pytanie – jak to się ma do rozważań Jana Pawła II zawartych w książce „Pamięć i tożsamość” ? Jak to pogodzić z wyrytym na murze cmentarnym w Zakopanym napisem: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, tracąc pamięć, tracą życie” ? Zgoda - nie można żyć tylko przeszłością, ale trzeba pamiętać i oddać cześ
ć tym, którzy oddali życie za niepodległą Polskę. Teraz, 1 marca corocznie przypominać będziemy sobie tych, których chciano usunąć z kart historii, tych którzy po wkroczeniu Armii Czerwonej nie uznali narzuconego ustroju, tych którzy torturowani w polskich więzieniach ginęli z rąk oprawców z UB i NKWD, żołnierzy wyklętych.
W latach 1944-1956 orzeczono w Polsce ponad 8 tys. wyroków śmierci. Blisko połowa skazanych należała do podziemia niepodległościowego. Zabijano ich przeważnie tzw. strzałem katyńskim, w tył głowy. Ciał nie wydawano rodzinom, tylko potajemnie chowano. Mimo „odwilży” nagonka trwała nadal. Ostatni "żołnierz wyklęty” Józef Franczak ps. "Lalek", zginął prawie dwadzieścia lat po wojnie - 21 października 1963 r. Przez cały okres PRL-u ówczesne władze starały się wymazać z pamięci sylwetki Żołnierzy Wyklętych znieważając ich przez całe dziesięciolecia. Dopiero teraz nadszedł czas aby przypomnieć sobie ich losy i docenić ich ofiarę.
Ogromny wpływ na kształtowanie świadomości narodowej i postaw patriotycznych ma szkoła. Gimnazjum w Zakliczynie od początku swego istnienia motywuje młodzież do aktywnego udziału w uroczystościach patriotycznych oraz pogłębiania wiedzy historycznej. Od dziewięciu lat realizowane jest przez Szkolne Koło Krajoznawczo - Turystyczne „Compass” przedsięwzięcie „Młodzież Pamięta”, w ramach którego uczniowie uczestniczą w uroczystościach, rajdach, konkursach o tematyce niepodległościowej. Nie zabraknie ich także 1 marca przy pomniku na zakliczyńskim rynku. Jest to następny cel na trasie „Sztafety Pamięci”, sztafety po Polsce, kraju gdzie, jak pisał Jan Rybowicz „znicze płoną wiecznie, sztafeta nie kończąca się apeli poległych, w spadku otrzymuje się groby bohaterów”.
Zainteresowanych tą tematyką zachęcam do udziału w konkursie internetowym „Z historii Armii Krajowej” organizowanym przez Muzeum AK im. Generała Emila Fieldorfa „Nila” w Krakowie na stronie: http://www.muzeum-ak.krakow.pl/konkurs/index.php . W najbliższym czasie ogłoszone zastaną tam wyniki innego konkursu dla młodzieży „Zachować dla przyszłych pokoleń”, w którym uczestniczą uczniowie z Gimnazjum w Zakliczynie.
