Brawo
 

Macheta Aleksander  - mieszkaniec Zawady Lanckorońskiej, kapral, był dowódcą drużyny I plutonu placówki AK „Zygmunt I”. Zastrzelony przez Niemców w dniu 1. VIII. 1944 r. podczas akcji odwetowej za partyzancką akcję „Turek”.

Macheta Joanna – żona Aleksandra - rozstrzelana w dniu 2. VIII. 1944 r. podczas niemieckiego odwetu za partyzancką akcję pod kryptonimem „Turek”.

Machowski Piotr, kapral, niejednokrotnie udostępniał swój dom na potrzeby ruchu oporu. Był dowódcą drużyny I plutonu placówki AK „Zygmunt I”.

Maciaszek z Borowej należał do trójki małoletnich konspiratorów.
             
altMadoń Błażej – (1892 – 6. XI. 1975 Zakliczyn n. Dunajcem), brat z zakliczyńskiego konwentu, najbardziej zaangażowany w pracę konspiracyjną ruchu oporu. W klasztorze zakliczyńskim mieszkał z dwiema rocznymi przerwami od 1928 r. Zajmował się ogrodem przyklasztornym i kwestarstwem. Podczas swych kwestarskich objazdów doskonale poznał ludzi najbliższej okolicy, ale też w całym powiecie brzeskim i w sporej części nowosądecczyzny. Poza tym był bardzo inteligentny, a przy tym przystępny i z każdym umiał znaleźć wspólny język. W związku z tymi cechami, dowódcy AK w Zakliczynie, wciągnęli go do ścisłej współpracy. Brat Błażej miał w klasztorze pozycję przywódczą, jak coś zadecydował, to gwardian na to przystawał. Tak więc, podczas kwestarskich wypraw wożona również była broń i inne ważne, a potrzebne ruchowi oporu artykuły. Na tym miejscu zacytuję wypowiedź Franciszka Beczwarzyka, w latach 1941 – 1942 zastępcy Kazimierza Styrny, a od 1942 r. dowódcy kompanii BCH na tamtejszym terenie: „W latach 1941 – 1942, kwestarz z klasztoru, jeżdżąc po kweście, przewoził trzy razy broń z Zakliczyna do dworu Dunikowskiej w Stróżach, a z dworu w Stróżach benzynę […] do szkoły w Zawadzie Lanckorońskiej” (za Pasiecznikiem).

Majewski Antoni mieszkaniec Zdonii. Do konspiracji wciągnął go inżynier Streer – agronom powiatowy z Brzeska.

Majewski Jan – mieszkaniec Zakliczyna. Do konspiracji wciągnął go inżynier Streer – agronom powiatowy z Brzeska.

Malik Franciszek, kapral, był dowódcą drużyny w plutonie II placówki AK „Zygmunt I”.
Malik Wojciech, plutonowy, był dowódcą drużyny w plutonie II placówki AK „Zygmunt I”.

Malisz Marcin ps. „Mur” (ur. 9. XI. 1914 r. w Borowej. Syn Stefana i Walerii Wąsowicz). W 1939 r. odbywał czynną służbę wojskową w stopniu starszego ułana w 13 Pułku Ułanów w Nowej Wilejce. Brał udział w walkach przeciwko Sowietom. Do konspiracji wstąpił w 1941 r. Przysięgę składał  przed Władysławem Kumorkiem.  Należał do plutonu pod dowództwem Franciszka Niemca. Był w drużynie pierwszej pod dowództwem Juliana Dudka. Był jeden z pomagających ukryć uprowadzony przez Kazimierza Gierszyńskiego samochód z dokumentacją zapory wodnej w Rożnowie.
           
altMałecki Józef ps. „Motyl” (20. II. 1919 Tarnów – 21. X. 2002 r. Tarnów), starszy strzelec. Podczas okupacji działał w konspiracji. W roku 1940 został zaprzysiężony w  ZWZ, a od 1942 r. w AK. Przeszedł cały szlak bojowy I batalionu „Barbara” 16 pp AK w I plutonie 4 kompanii „Ewa”. Walczył na Suchej Górze, Zborowicach nad Pławną, Jamnej oraz Lubince i w Słonej. Po wojnie kontynuował pracę harcerską, turystyczną oraz zawodową w Zakładzie Energetycznym w Tarnowie.

„Mały Jasiu” – czternastolatek, wywiadowca i obserwator AK. Wyglądał na znacznie młodszego. Chłopiec niezwykle bystry, inteligentny i odważny. Z koszyczkiem jajek, masła lub sera dostawał się tam, gdzie nikt inny nie był w stanie dotrzeć. Brał udział w akcji „Mosty” przyczyniając się dzięki swojemu zmysłowi obserwacji do uratowania elektrowni i zapory w Rożnowie.

Martyka Władysław – pochodził z Paleśnicy. W okresie międzywojennym był porucznikiem zawodowym w WP. W czerwcu 1944 r. przybył z Warszawy do komórki wywiadowczej przy dworze w Olszowej jako oficer wywiadu w konspiracji. Po jego wyjeździe przyjechał w tym samym celu jego młodszy brat. Po powrocie do Warszawy zginął w Powstaniu.

Mars – sierżant, udostępniał swój dom na potrzeby ruchu oporu.
 
altMatula Zbigniew Mieczysłąw Marian Andrzej ps. „Radomyśl” (26. II. 1917 r. Radomyśl – 31. X. 1944 poległ w Słonej k. Zakliczyna n. Dunajcem) – porucznik, cichociemny.  Przed wojną studiował w Szkole Podchorążych w Ostrowi Mazowieckiej – Komorowie. Brał udział w kampanii wrześniowej. Dostał się do niewoli sowieckiej i był internowany w na Litwie i w ZSRR. Po układzie Sikorski – Majski, w Armii Polskiej. W dniu 25. V. 1944 r. został  zrzucony do Polski. Od tego czasu działał w AK. Po demobilizacji batalionu „Barbara” 16 pp AK., został sformowany jeden z dwóch samodzielnych plutonów dywersyjnych, dowództwo plutonu „Radomyśl” objął por. Matula, który prowadził działania bojowe w rejonie wsi Brzozowa. Od 26.X. 1944 r. miejscem postoju oddziału było położone pod lasem w Słonej, gospodarstwo Józefa Bochenka. Rano 31. X. dom w którym kwaterowali partyzanci został otoczony przez Niemców wywiązała się gwałtowna potyczka. Zabudowania stanęły w ogniu. W trakcie strzelaniny zginął Zbigniew Matula, jego zastępca, podchorąży Tadeusz Stasik ps. „Doktor” i dwóch żołnierzy plutonu,z których jeden mógł być Rosjaninem. Pięcioro partyzantów Niemcy aresztowali. Wszyscy zostali wywiezieni do wywieziono do obozów koncentracyjnych. Rannymi zajęła się miejscowa ludność i lokalna placówka AK. Za tragedię plutonu odpowiedzialny był mieszkaniec Brzozowej, który doprowadził Niemców do domu Bochenka.

Mazgaj Stanisław – mieszkaniec Słonej. Do konspiracji wciągnął go inżynier Streer – agronom powiatowy z Brzeska.

Mazur Stefan – mieszkaniec Dzierżanin. Był ekspedientem w sklepie „Snopu”. Do konspiracji wciągnął go inżynier Streer – agronom powiatowy z Brzeska. Był aktywnym członkiem ZWZ.

Melsztyn, niejednokrotnie w ruinach zamku odbywały się narady, szkolenia i spotkania członków ruchu oporu. Patrz też hasło: „Zawada Lanckorońska” i akcja „Turek”.

Międzyrzecka Helena (Magdalena) ps. „Waga” – mieszkała w zabytkowym, z 1793 r. domu przy ulicy Mickiewicza 23 w Zakliczynie nad Dunajcem. W jej domu funkcjonował punkt kontaktowy dla żołnierzy AK. Schronienia partyzantom udzielała w ukrytym pomieszczeniu, do którego wchodziło się przez kredens. Znakiem dla partyzantów, że można bezpiecznie wejść do domu była ustawiana w oknie wielka lalka. Obecnie w tym domu działa muzeum „Pod Wagą”.

Migdał Mieczysław ps. „Murza” – był zastępcą Gerarda Górnickiego w plutonie „Zagłoba” placówki AK „Zygmunt I”.

Migdałówna ps. „Wanda” – siostra Mieczysława Migdała, znana ze swojej potyczki z napastującymi ją żołnierzami niemieckimi, a broniła się tylko szablą, wspomina o tym zdarzeniu Gerard Górnicki.

Mirecki Stanisław ps. „Butrym” – podpułkownik, inspektor AK „Niwa” w Nowym Sączu. Zainicjował z wielkim wyprzedzeniem akcję oddziału „Kosy”, co między innymi podczas akcji „Mosty” przyczyniło się do uratowania elektrowni i zapory w Rożnowie.

Mleczko – Pajdak ps. „Ruta”, „Ludynia” (30. IX. 1905 – 5. IV. 1990). Studiował i doktoryzował się na wydziale filozoficznym UJ (ukończył filologię polską). Podczas okupacji mieszkał w Łysej Górze. Był głównym organizatorem tajnego nauczania w powiecie brzeskim. W latach 1940 – 1945 był przewodniczącym Powiatowej Komisji Oświaty i Kultury w Brzesku. Niejednokrotnie bywał w Zakliczynie nad Dunajcem. Sam brał udział w tajnych kompletach, ucząc przedmiotów humanistycznych na poziomie średnim. Działał w chłopskim ruchu oporu.

„Mogiła”. Gdy 1 lipca 1944 r. zorganizowany został 16 pułk piechoty Armii Krajowej składający się z trzech batalionów, wtedy na terenie powiatu brzeskiego w sierpniu powstał batalion bojowy pod dowództwem Stanisława Marka. Składał się on z trzech kompanii, których głównym celem było wystąpienie w akcji „Burza 2”. Miało ono polegać na nękaniu wycofujących się wojsk niemieckich.  Trzecia kompania tego batalionu skoncentrowała się w okolicach wiosek Wola Stróska, Stróże, Zdonia, Borowa i Paleśnica. Miejscem tego zgrupowania było wzgórze „Mogiła” w Woli Stróskiej, gdzie partyzanci zbudowali ziemianki i w oddalonym od nich o około 300 m. domku służącym za schronienie służby leśnej, urządzili punkt sanitarny. Funkcję lekarza zgrupowania pełnił student medycyny na UJ – Władysław Mossoczy z Brzeska. W dniu 5. X. 1944 r. podczas gęstej mgły żandarmeria niemiecka zaatakowała punkt sanitarny. W trakcie wymiany ognia zginął Mossoczy i kilku partyzantów.  Natychmiast zarządzony został alarm i wysłano posiłki, które jednak dostały się pod ostrzał wroga. Walka zakończyła się około godziny 16.30., i pod koniec zaczęła przechylać szalę zwycięstwa na Szlę partyzantów. Niemcy dwukrotnie się wycofywali. Podczas bitwy zginęło 9 partyzantów: Władysław Mossoczy, Franciszek Baca, N. Gajda, Władysław Chrzan, Franciszek Pitala, Franciszek Świerczek,N. Wolak, N. Gągelik, Bolesław Wołek i NN.

Mond Bernard Stanisław (ur. 14. XI. 1887 w Stanisławowie, zm. 5. VII. 1957 w Krakowie), generał brygady WP. Polak pochodzenia żydowskiego. Był uczestnikiem I wojny światowej, walk o niepodległość Polski  w wojnie polsko – ukraińskiej, polsko – bolszewickiej i II wojnie światowej. 21 grudnia 1932 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go z dniem 1 stycznia 1933 na generała brygady. Podczas Kampanii Wrześniowej dostał się do niewoli i został osadzony w oflagu w Murnau koło Monachium. Jego rodzina podczas okupacji niemieckiej zamieszkiwała w willi „Zofiówka” (część żeńska) i w willi „Koci Zamek” (część męska) przy ul. Jagiellońskiej w Zakliczynie nad Dunajcem. Ukrywające się (niestety niezbyt konspiracyjnie) w Zakliczynie kobiety wydał „J. M.” – zarejestrowany konfident gestapo z Krakowa. J.M. był artystą malarzem i jako taki często wyjeżdżał na plener do Zakliczyna nad Dunajcem by tam malować obrazy. W jakiś sposób dotarł i wprosił się do willi, w której mieszkała generałowa Mondowa i jej siostra Emilia Witowska. Obydwie kobiety tęskniły za dobrym towarzystwem, więc chętnie przyjęły do swego grona przedstawiciela cyganerii artystycznej. J. M. bywał więc  w łaskawym mu domu, deklarował „dozgonną” przyjaźń i chętnie zasiadał przy gościnnym stole. Pewnego razu gdy wrócił do Krakowa, pierwsze swe kroki skierował do gmachu gestapo przy ul. Pomorskiej. Nie jest wiadomo jak mocodawcy wynagrodzili za ten donos swego szpicla, ale konsekwencją było to, że z nocy z 30. XI. na 1. XII. 1943 r. ukrywające się kobiety zostały aresztowane i rozstrzelane. Zginęły Helena Mondowa, jej siostra - panią Witowską (żona polskiego majora WP) i dwie córki pani Witowskiej – Jadwiga i Zofia. Patrz też hasła: „Emilia Witowska”  i „J. M.”.

Mond Helena z domu Witowska – żona generała Bernarda Stanisława Monda. Patrz hasła: „Mond Bernard Stanisław” i „Witowska Emilia”.

Mossoczy Władysław – mieszkaniec Brzeska, student medycyny na UJ, pełnił funkcję lekarza partyzantów zgrupowanych w Woli Stróskiej. Zginął, zastrzelony w dniu 5. X. 1944 r. w trakcie ataku żandarmerii niemieckiej na punkt sanitarny w Woli Stróskiej.

Musiał Franciszek udostępniał swój dom na potrzeby ruchu oporu.

Musiał Władysław udostępniał swój dom na potrzeby ruchu oporu.

Mytnik Jan – sołtys w  Zawadzie, udostępniał swój dom na potrzeby ruchu oporu.

Wynajme
Gospodarstwo

 
© Oficjalny Portal Internetowy Zakliczyńskiego Centrum Kultury w Zakliczynie. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: M. Papuga. Regulamin witryny www.zakliczyninfo.pl.
Design by :.