„Strategia powinna wyrastać na błocie rynku, a nie w antyseptycznym środowisku wieży z kości słoniowej" – to zdanie wygłoszone przez panów;  Ala Riesa – jednego z najbardziej wpływowych na świecie ludzi w dziedzinie public relations i Jacka Trout’a, który współpracował z Alem.

Czy zakliczyńska strategia spełnia to założenie ? Dużo na ten temat winna mówić wizja zawarta w strategii. Wizja rozwoju Gminy Zakliczyn stanowi opis pożądanego stanu rzeczywistości lokalnej w perspektywie 2020 roku. Określa stan docelowy, do którego dążyć będzie cała wspólnota gminy, tj. władze samorządowe oraz ich partnerzy, wykorzystując przy tym możliwości płynące z własnych atutów i szans pojawiających się w otoczeniu (patrz omówienie analizy SWOT – p. K. D). Wizja ukierunkowana jest prognostycznie, określa cel, do jakiego zmierza Gmina Zakliczyn. Wskazuje ona zasadniczy kierunek podejmowanych działań. Przypomnę raz jeszcze, bo w pierwszym odcinku omówienia przytoczyłem ją w całości:

W 2020 roku Gmina Zakliczyn w pełni korzysta ze swojego położenia na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, w niewielkiej odległości od centrów regionalnych, oraz ze współpracy z Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach.

Bogate walory przyrodniczo-kulturowe oraz zróżnicowana oferta rekreacyjno-turystyczna Gminy przyciągają turystów i gości z Polski i zagranicy.

Rozwija się konkurencyjna gospodarka lokalna, powiązana z efektywnym systemem edukacji i aktywnością zawodową mieszkańców oraz nowe funkcje usługowe i handlowe.

Sprawne i efektywne zarządzanie publiczne, aktywna współpraca samorządów, przedstawicieli sektora biznesu i organizacji pozarządowych zapewniają wysoką jakość i dostępność usług publicznych.

Gmina Zakliczyn jest miejscem przyjaznym i atrakcyjnym do życia, pracy oraz rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców.

Wizja nie załatwi nam wszystkiego, a nawet pozostawiona sama sobie nic nie załatwi. Potrzebny jest cel nadrzędny rozwoju, a tym celem jest misja. Misja określarolę władz samorządowych w procesie rozwoju wspólnoty lokalnej. Zgodnie z misją, władze samorządowe pełnią rolę inicjatora dla realizacji przedsięwzięć zgodnych ze Strategią Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014-2020, a podejmowanych przez różnych aktorów życia społecznego i gospodarczego – liderów lokalnych, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne, przedsiębiorców, grupy nieformalne mieszkańców, itd. Ponadto, władze samorządowe są także kreatorem i  realizatorem własnych projektów zmierzających do rozwoju Gminy Zakliczyn. Jak została wyartykułowana misja rozwoju Gminy Zakliczyn do roku 2020 ?

Misją Gminy Zakliczyn jest zintegrowana, kompleksowa i partnerska współpraca wszystkich lokalnych i ponadlokalnych partnerów społecznych, gospodarczych i instytucjonalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju Gminy. Pragniemy wspólnie zapewnić naszym mieszkańcom wysoki poziom bezpieczeństwa, dostęp do usług publicznych odpowiedniej jakości, możliwość kształcenia i satysfakcjonującej pracy, a także atrakcyjną ofertę czasu wolnego. Turystom i gościom oferujemy wysoką jakość usług turystycznych i rekreacyjnych, bazujących na bogactwie lokalnego dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego.

Mamy wizję i misję, ale tak naprawdę to teraz dopiero zaczyna się prawdziwa praca nad realizacją strategii, czyli Plan Operacyjny Strategii w którym zostały określone priorytety. Priorytety zostały usystematyzowane w ten sposób, że skumulowano je w tzw. obszarach priorytetowych które są względem siebie równoważne i uzupełniające się. W strategii Gminy Zakliczyn zostały wyodrębnione cztery obszary priorytetowe, tj.:

- gospodarka i edukacja

- dziedzictwo kulturowe, turystyka, rekreacja i oferta czasu wolnego,

- jakość życia mieszkańców,

- zarządzanie rozwojem Gminy

Celowo, w odróżnieniu od opublikowanego dokumentu, nie numerowałem obszarów priorytetowych, bo ani zarządzanie rozwojem Gminy nie jest mniej ważne od jakości życia mieszańców i odwrotnie, ani gospodarka nie jest ważniejsza od dziedzictwa kulturowego i vice versa – to wszystko ma się uzupełniać i  harmonijnie wobec siebie oddziaływać, wtedy będzie dobrze.

Każdy z obszarów priorytetowych ma określony cel strategiczny z którego wynikają cele operacyjne. W dzisiejszym odcinku – zgodnie zresztą z zapowiedzią – chciałbym rozpocząć omawiać cele operacyjne Strategii Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014 – 2020, a właściwie omówić jeden z czterech obszarów priorytetowych.

Gospodarka i edukacja.

Celem strategicznym tego obszaru jest silna i konkurencyjna gospodarka lokalna, powiązana z efektywnym systemem edukacji i aktywnością zawodową mieszkańców. Cel strategiczny należy osiągnąć poprzez cele operacyjne:

1.       Rozwój potencjału intelektualnego (edukacja)

2.       Rozwój potencjału gospodarczego Gminy (gospodarka)

Rozwój potencjału intelektualnego to działania zmierzające do stwarzania równych szans w dostępie do systemu edukacji, kształtowania postaw aktywnych, pozwalających rozumieć współczesny świat, rozwijania kompetencji oraz zacieśniania współpracy ze sferą biznesu. Podejmowane działania mają równolegle rozwijać i unowocześniać bazę lokalową i narzędziową oraz rozwijać działalność merytoryczną sfery edukacji, by przyczyniać się do efektywnego przejścia z systemu edukacji do zatrudnienia.Podstawowym wyzwaniem w tej sferze jest zapewnienie wysokiej jakości i nowoczesnej, odpowiadającej na zmiany zachodzące w otoczeniu, oferty edukacyjnej. Jakość edukacji uzależniona jest w głównej mierze od zdolności i kreacji kadry nauczycielskiej, jednakże trudnym do pominięcia jest fakt bazy infrastrukturalnej. Do realizacji tego celu operacyjnego w Strategii wyznaczono następujące działania kluczowe:

1.       Kompleksowe rozwiązanie problemów edukacji przedszkolno-szkolnej w mieście Zakliczyn poprzez reorganizację bazy lokalowej. Uznano bowiem, że baza lokalowa służąca oświacie w Zakliczynie odstaje na niekorzyść wobec bazy na obszarze wiejskim Gminy. Jednostką odpowiedzialną za realizację tego działania jest Urząd Miejski. Partnerami będą; Dyrektorzy szkół, Samorząd Województwa, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Kuratorium Oświaty w Krakowie, natomiast monitorowaniem realizacji tego działania zajmie się Burmistrz. Zadanie ma być zrealizowane do 2017 roku.

2.       Unowocześnienie gminnej bazy oświatowej z wykorzystaniem nowych technologii. Doposażenie sal lekcyjnych i laboratoriów w pomoce naukowe i dydaktyczne. To zadanie Dyrektorów Szkół których partnerami będą: Samorząd Województwa, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Kuratorium Oświaty w Krakowie. Zadanie ma być zrealizowane również do 2017 roku, a monitorować jego realizację będzie Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli.

3.       Rozszerzenie oferty edukacyjnej uwzględniającej kształcenie kompetencji kluczowych i zdolności oraz zapewniających indywidualny rozwój ucznia. To również zadanie Dyrektorów Szkół których partnerami będą: Kuratorium Oświaty w Krakowie, organizacje pozarządowe i rodzice. Realizacja tego zadania ma się rozpocząć od września 2014 roku, a monitorować go będzie Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli.

4.       Wsparcie uczniów zdolnych poprzez organizację konkursów oraz system nagród i stypendiów. Opieka nad młodzieżą utalentowaną i pomoc w dalszym rozwoju. To także zadanie Dyrektorów Szkół których partnerami będą: Burmistrz, Rada Miejska, organizacje pozarządowe, biznes lokalny i regionalny. Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli będzie również sprawdzał realizację tego zadania, które rozpisane jest na cały okres realizacji Strategii, czyli do roku 2020.

5.       Kształcenie postaw przedsiębiorczych wśród dzieci i młodzieży – współpraca szkół z terenu gminy z lokalnym biznesem.  Jednostką odpowiedzialną za realizację tego działania jest Urząd Miejski. Partnerami będą; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zakliczynie oraz  przedsiębiorcy, natomiast monitorować będą Dyrektorzy szkół wespół z Gminnym Zespołem Obsługi Szkół i Przedszkoli. To zadanie również ma formę permanentnej realizacji.

6.       Kształtowanie i promocja postaw związanych z uczeniem się przez całe życie, korzystaniem z kształcenia ustawicznego, podnoszenia i zmiany kwalifikacji zawodowych. Jednostką odpowiedzialną za realizację tego ostatniego działania w tym celu operacyjnym jest ponownie Urząd Miejski natomiast partnerami będą; Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zakliczynie, Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie, Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, instytucje szkoleniowe i Zakliczyńskie Centrum Kultury. To zadanie również realizowane będzie w formie ciągłej.

W jaki sposób można będzie zmierzyć efekty realizacji tych działań? Stosowane będą trzy mierniki realizacji tego celu operacyjnego:

1.  Raporty i sprawozdania sporządzane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną z wyników egzaminów zewnętrznych.

2.   Badanie losów absolwentów prowadzone przez Szkoły, Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie.

3.     Sprawozdania z uzyskiwanych miejsc w rankingu olimpiad, konkursów, itp. uczniów z gminy Zakliczyn.

W kolejnym odcinku przeanalizujemy w jaki sposób rozwijać potencjał gospodarczy Gminy.