Dziedzictwo, turystyka, rekreacja i oferta czasu wolnego
Cel strategiczny w drugim obszarze strategicznym to wysoka atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna gminy, oparta na bogatym dziedzictwie przyrodniczo-kulturowym i szerokiej ofercie czasu wolnego. W strategii rozwoju Gminy Zakliczyn do 20120 roku zapisano w tym obszarze cztery cele operacyjne, a mianowicie:
Cel operacyjny II.1 Ochrona przestrzeni i dziedzictwa kulturowego
Cel operacyjny II.2 Rozwój turystyki i usług czasu wolnego
Cel operacyjny II.3 Rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjno-sportowej
Cel operacyjny II.4 Wzmocnienie promocji dziedzictwa lokalnego i regionalnego oraz zwiększenie popytu na turystykę, kulturę i rekreację
Nie od dziś wiadomo, że we współczesnym postidustrialnym świecie globalnym, dominującą rolę odgrywają usługi, które w nowoczesnych gospodarkach mają decydujące znaczenie w PKB. W ramach usług na pierwszy plan wysuwa się tzw. przemysł czasu wolnego. O tym, że w perspektywie budżetowej 2014 – 2020 rozwój przemysłu czasu wolnego ma priorytetowe znaczenie mogłem się przekonać podczas warsztatów mających na celu wykreowanie produktu turystycznego subregionu tarnowskiego. Podczas kwietniowego spotkania w Urzędzie Miejskim w Tarnowie uzgadnialiśmy pakiet przedsięwzięć ważnych dla rozwoju turystyki, które wpisane zostały do Małopolskiego Banku Inicjatyw. Miałem przyjemność zostać wybranym przez uczestników warsztatów na szefa jednego z zespołów, a prace warsztatowe będą kontynuowane pod kierownictwem dr Anny Wilkońskiej.
Czytaj więcej: Strategia Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014 -2020 - część 5 omówienia
Rozwój potencjału gospodarczego gminy Zakliczyn
Każda władza doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że jej ocena w oczach społeczeństwa zależy w głównej mierze od tego, jak żyje się ludziom: jeśli ludziom żyje się lepiej to władza jest lepiej przez ludzi oceniana i doceniana. Skoro wiadomo co od czego zależy, to nic tylko postępować zgodnie z powyższą regułą. Ba! Żeby tylko było to tak proste. Uzyskanie wyższego poziomu jakości życia zależy od atrakcyjności inwestycyjnej gminy, a na to z kolei mają wpływ czynniki warunkujące rozwój gospodarczy. Sęk w tym, że na niewiele czynników rozwoju władze gminy mają bezpośredni wpływ. Jednakże odpowiednio prowadzona polityka gospodarcza oparta na współpracy z podmiotami specjalizującymi się w rozwoju gospodarczym, uwzględniająca system zachęt i ulg, , przyczynia się do intensyfikacji czynników rozwoju i wzrostu konkurencyjności gminy. Dziś, aby osiągnąć sukces na polu gospodarczym należy bazować na mocnej marce i (albo) umiejętnie wykorzystywać potencjał tradycyjnych zawodów oraz tych potencjałów geograficznych i kulturowych, które wyróżniają Gminę Zakliczyn – jak mówi PR-owcy są unikalne, wyjątkowe w opinii odbiorców . Jednym zdaniem – program gospodarczy gminy Zakliczyn, powinien opierać się na lokalnych zasobach, być przyjazny i profesjonalnie przygotowany dla inwestorów zewnętrznych. To zaś powinno być wsparte profesjonalną promocją gospodarczą gminy.
Kluczowe działania zapisane w Strategii dotyczące rozwoju potencjału gospodarczego to:
Czytaj więcej: Strategia Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014 -2020 - część 4 omówienia
Ponad 95 lat temu, na mocy dekretu naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego z 7 lutego 1919 roku, wprowadzono powszechny obowiązek szkolny na terytorium niedawno odrodzonego, jeszcze nieukształtowanego granicami państwa polskiego.
Był to jeden z najważniejszych aktów prawnych w dziejach polskiej oświaty, ucieleśniający postulaty pedagogów, formułowane jeszcze w niewoli. Władze państwowe i lokalne słusznie dostrzegały w niej kluczowy instrument wychowania obywatelskiego oraz integracji zróżnicowanej pod wieloma względami II Rzeczypospolitej. Wspomniany dekret ustanowił bezpłatną obowiązkową naukę w szkole powszechnej dla dzieci w wieku od 7 do 14 lat, doprowadzając do likwidacji, szczególnie na wsi, wysokiego analfabetyzmu.
Obowiązek ten został nałożony na gminy, które musiały otworzyć szkoły w miejscowościach, gdzie mieszkało co najmniej 40 dzieci w wieku szkolnym.
Podczas 44. sesji Rady Powiatu Tarnowskiego, w dniu 25 marca 2014 roku radni nadali Honorowe Obywatelstwa Powiatu Tarnowskiego dwóch osobom: prof. Krzysztofowi Pendereckiemu oraz staroście Rudolfowi Engelhardowi. Informowaliśmy wcześniej na portalu Zakliczyninfo, że wniosek o nadanie Honorowego Obywatelstwa Powiatu Tarnowskiego złożył radny Kazimierz Korman, a pod wnioskiem byłego burmistrza podpisali się m.in. radni reprezentujący w Powiecie okręg wojnicko – zakliczyński (Dawid Chrobak, Paweł Smoleń i Józef Sowa). Wcześniej, w dniu 12 marca Kapituła w składzie Zbigniew Karciński – przewodniczący Rady Powiatu Tarnowskiego, Roma Łucarz – starosta, Wacław Sychta, Magdalena Szybilska, Tomasz Burza i Bogdan Płachno przyjęła oba wnioski i rekomendowała Radzie Powiatu Tarnowskiego. W rekomendacjach podkreślono zasługi obu postaci dla Powiatu Tarnowskiego. Wkład prof. Krzysztofa Pendereckiego w światowe dziedzictwo kulturowe jest powszechnie znany. Kapituła podkreśliła fakt, że dzięki działalności Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, Powiat Tarnowski staje się rozpoznawalny jako miejsce wysokiej kultury muzycznej na mapie naszego kraju. W uchwale w sprawie nadania tytułu Honorowego Obywatela Powiatu Tarnowskiego prof. Krzysztofowi Pendereckiemu czytamy, że Rada Powiatu wyraża uznanie i szczególny szacunek dla działalności i zasług Pana Profesora na rzecz Powiatu Tarnowskiego.
Czytaj więcej: Krzysztof Penderecki i Rudolf Engelhard nowymi Honorowymi Obywatelami Powiatu
„Strategia powinna wyrastać na błocie rynku, a nie w antyseptycznym środowisku wieży z kości słoniowej" – to zdanie wygłoszone przez panów; Ala Riesa – jednego z najbardziej wpływowych na świecie ludzi w dziedzinie public relations i Jacka Trout’a, który współpracował z Alem.
Czy zakliczyńska strategia spełnia to założenie ? Dużo na ten temat winna mówić wizja zawarta w strategii. Wizja rozwoju Gminy Zakliczyn stanowi opis pożądanego stanu rzeczywistości lokalnej w perspektywie 2020 roku. Określa stan docelowy, do którego dążyć będzie cała wspólnota gminy, tj. władze samorządowe oraz ich partnerzy, wykorzystując przy tym możliwości płynące z własnych atutów i szans pojawiających się w otoczeniu (patrz omówienie analizy SWOT – p. K. D). Wizja ukierunkowana jest prognostycznie, określa cel, do jakiego zmierza Gmina Zakliczyn. Wskazuje ona zasadniczy kierunek podejmowanych działań. Przypomnę raz jeszcze, bo w pierwszym odcinku omówienia przytoczyłem ją w całości:
Czytaj więcej: Strategia Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014 -2020 - część 3 omówienia
Z inicjatywy wicestarosty tarnowskiego Mirosława Banacha 11 marca w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Radłowie odbyły się warsztaty poświęcone rozwojowi turystyki w subregionie tarnowskim. Warsztaty poprowadziła dr Anna Wilkońska – wykładowca AWF w Krakowie, ekspert ds. strategii rozwoju turystyki w Małopolsce (współpracuje m.in. z Prezydentem Krakowa, Wojewodą Małopolskim oraz samorządem Województwa Małopolskiego). Dr Anna Wilkońska była członkinią zespołu oceniającego wnioski w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) w Województwie Małopolskim w perspektywie budżetowej 2007 – 2013. Na początku Anna Wilkońska poinformowała zebranych o najczęstszych błędach merytorycznych, jakie można było zauważyć w składanych przez samorządy do MRPO wnioskach. „Do kosza” były, i zapewne będą wrzucane wnioski na budowę odcinka ścieżki rowerowej o długości np. 2,5 km nie mającej powiązania z istniejącymi szlakami i nie obudowanej przez infrastrukturę towarzyszącą, np. wypożyczalnię rowerów.
Czytaj więcej: Kreuje się przyszłość turystyczna Subregionu Tarnowskiego
25 lutego 2014 roku do Biura Rady Powiatu Tarnowskiego został złożony wniosek o nadanie Honorowego Obywatelstwa Powiatu Tarnowskiego dla profesora Krzysztofa Pendereckiego. Wnioskodawcą jest radny Rady Powiatu Tarnowskiego Kazimierz Korman, a pod wnioskiem podpisała się grupa radnych powiatowych: Dawid Chrobak, Paweł Smoleń i Józef Sowa – wszyscy reprezentujący w Radzie Powiatu okręg wojnicko – zakliczyński, ponadto radni; Andrzej Słowik, Stanisław Kuropatwa, Mariusz Tyrka. W uzasadnieniu wnioskodawca napisał, że prof. Krzysztof Penderecki jest wybitnym, światowej sławy kompozytorem i dyrygentem. Od 1976 roku związany z Ziemią Tarnowską – mieszka w odrestaurowanym własnym sumptem dworze klasycystycznym w Lusławicach. Założył tu jeden z najpiękniejszych w Polsce i Europie Wschodniej park dworski. Spełnił marzenie, jakim było utworzenie Akademii Muzycznej w Lusławicach. Dodajmy, że prof. Krzysztof Penderecki jest Honorowym Obywatelem Gminy Zakliczyn.
Czytaj więcej: Chcą honorowego obywatelstwa dla prof. Krzysztofa Pendereckiego
W Dniu Sołtysa za naszym pośrednictwem najlepsze życzenia dla pań Sołtysek i panów Sołtysów składają: burmistrz Jerzy Soska, przewodniczący Rady Miejskiej Józef Wojtas, dyrektor Zakliczyńskiego Centrum Kultury i prezes Stowarzyszenia KLUCZ Kazimierz Dudzik oraz przewodniczący zakliczyńskiego koła Małopolskiego Stowarzyszenia Sołtysów Józef Franczyk. Życzymy Państwu wszystkiego najlepszego, dużo zdrowia, wszelkiej pomyślności, sukcesów w działalności sołeckiej, uznania społecznego. Praca jaką wykonujecie jest bezcenna dla społeczności lokalnych Gminy Zakliczyn. Jesteście głównymi reprezentantami władzy na najbliższym mieszkańcom szczeblu organizacyjnym gminy i państwa.
O zadaniach sołtysa mówi ustawa "O samorządzie gminnym" w szczególności art. 5.
Zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice bądź osiedla. Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy (w przypadku Gminy Zakliczyn – Rada Miejska), w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy. Od 1990 roku sołtys pełni funkcję organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej jakim jest sołectwo.
Czytaj więcej: 11 marca; Dzień Sołtysa - gospodarza i opiekuna wsi
Część 2 - Silne i słabe strony gminy , czyli diagnoza obecnej sytuacji
Analizę SWOT dla Gminy Zakliczyn przeprowadzono w układzie tzw. obszarów priorytetowych i dodatkowo przeprowadzono rangowanie i pozycjonowanie elementów SWOT, grupując je na czynniki o silnym, umiarkowanym oraz niskim wpływie na rozwój Gminy Zakliczyn, co pozwoliło na ich uszeregowanie zgodnie z siłą oddziaływania. To jest o tyle ciekawa lektura, że z dużą dozą obiektywizmu pokazuje co jest w naszej Gminie naprawdę mocną stroną, co jest takie sobie, a co jest po prostu słabe – to są zdiagnozowane czynniki wewnętrzne. Usystematyzowano je w obszarach priorytetowych, których jest aż siedem w strategii, kolejno: potencjał turystyczny; potencjał gospodarczy; kapitał ludzki; jakość życia; komunikacja i położenie; atrakcyjność przyrodnicza; zarządzanie rozwojem. Dzięki zbudowaniu strategii metodą rangowania, możemy napisać, że silnymi czynnikami wewnętrznymi wpływającymi na mocne i słabe strony Gminy Zakliczyn są:
I obszar priorytetowy – potencjał turystyczny.
Najważniejsze silne czynniki mocnych stron w tym obszarze to;
Czytaj więcej: Strategia Rozwoju Gminy Zakliczyn na lata 2014 – 2020 - część 2 omówienia
Ministerstwo Finansów opublikowało wykaz gmin z wykazem wpływów z podatków per capita (w przeliczenia na jednego mieszkańca – p. K. D), jakie polskie gminy osiągnęły w 2012 roku. Taki wykaz służy Ministerstwu m.in. do obliczenia subwencji wyrównawczej i kwoty wpłat do budżetu państwa w roku 2014. W przypadku gmin przy obliczaniu wskaźnika uwzględniane są dochody z podatków lokalnych oraz wpływy z tytułu udziałów w podatkach dochodowych. Średni dochód podatkowy na jednego mieszkańca dla wszystkich gmin w kraju, tzw. wskaźnik gminny Gg, oszacowano w tym roku na 1 358,98 zł. Wykaz ministerialny jest również dobrą podstawą do ustalenia rankingu zamożności polskich gmin. Najzamożniejszą polską gminą od lat jest wiejska gmina Kleszczów w województwie łódzkim, której bogactwo ma podłoże w złożach węgla brunatnego. Kleszczów jest prawdziwym polskim Kuwejtem, gdzie na jednego mieszkańca przypada wręcz niewiarygodna kwota 33 tysięcy 560 zł 89 groszy wpływów z podatku do gminnej kasy. Druga w zestawieniu Krynica Morska ma już o jedną trzecią niższe wpływy, a trzecie Nowe Warpno (Zachodniopomorskie) już o dwie trzecie. Bajczenie jak nie tylko na polskie warunki wpływy podatkowe Kleszczowa, to blisko 25-krotnie więcej niż średnia krajowa i 98- krotnie więcej niż najniższy zanotowany wynik, który należy do gminy wiejskiej Łukowica w Małopolsce, gdzie podatki przyniosły 343 zł 59 groszy na głowę mieszkańca. Niestety gminy małopolskie należą w większości do gmin ubogich, o czym świadczy fakt, że wśród dziesięciu najbiedniejszych gmin w Polsce aż połowa, to gminy małopolskie. Gmina Zakliczyn, która na 2479 gmin polskich zajmuje 2338 miejsce z przelicznikiem na głowę mieszkańca wynoszącym 567 zł i 3 grosze – to jest ponad 59 razy mniej niż w Kleszczowie – należy również do gmin ubogich.
Czytaj więcej: Sąsiedzki ranking "zamożności" gmin portalu Zakliczyninfo